Прокурорлар майдан шебінде

Екінші дүниежүзілік соғыс басталғанда Қазақстаннан жүз­деген прокурор майданға өз еркімен аттанды. Олар жаумен шай­қаста нағыз батырлықтың үлгісін көрсетті. Алайда про­куратура қызметкерлерінің жеңіске қосқан үлесі, олардың тыл­дағы қажырлы еңбегі туралы екінің бірі біле бермейді. Сол себепті көпшілікке беймәлім тарихи тақырыпты қозғауды жөн көрдік.

Соғыс жылдарында прокурорлар да Отан қорғау жолында жан аямай шайқасты. Қаһарман прокурорлар арасында Кеңес Одағының батырлары бар. Атап айтсақ, олар – Нұркен Әбдіров, Мұса Баймұханов, Садық Әбдіжаппаров және халқымыздың мақтанышы, қолбасшы Бауыржан Момышұлы.

Бауыржан Момышұлының ерлігі мен әскери қолбасшылық қабілеті, әскери ғылымға қосқан еңбегі, жазушылық таланты туралы жұрт жақсы біледі. Аңызға айналған қолбасшының өмір жолы мен майдандағы ерлігі туралы көптеген ғылыми зерттеу, көркем шығармалар жазылып, деректі және көркем фильмдер түсірілген. Алайда Кеңес Одағының батыры 30-жылдары Жамбыл облысы Жуалы ауданының прокуроры болып қызмет еткені көпшілікке беймәлім. Оның өр мінезі, қайсарлығы, әділдігі мен өмірге деген көзқарасының қалыптасуына прокуратурадағы қызметі де ықпал етті деп ойлаймыз. Ол өзінің «Соғыс психологиясы» атты еңбегінде үлкенге құрмет, парыз бен ар-ожданды сезіну, қоғамдық тәртіп пен заңдарды мүлтіксіз сақтау – адамның бойындағы асыл қасиеттер екенін айтқан. Батырдың бұл сөздері әлі де өзекті және Мемлекет басшысы жариялаған «Заң және тәртіп» тұжырымдамасымен сабақтасып жатыр. Жеңістің 80 жылдығына орай батырдың келіні Зейнеп Ахметованың қатысуымен Жамбыл облысы прокуратурасы жанында мемориал тас қойылды, ал Жуалы ауданы прокуратурасы ғимаратына ескерткіш-тақта орнатылды.

Ал соғыстың алдында Қарағанды прокуратурасында тергеуші болған Нұркен Әбдіровтің ерлігі – бөлек әңгіме. Соғысқа аттанар алдында облыс проку­роры әскери комиссариатқа ол туралы берген мінездемеде былай деп жа­зыл­ған екен: «тәртіпті, сабырлы, саяси сауат­ты». Осы бірауыз сөзден-ақ оның қан­дай адам болғанын көреміз. Нұркен Әб­діров таңғажайып ерлік жасаған десек, артық болмас. 1942 жылдың 19 желтоқ­санында аңызға айналған ұшқыш-шабуыл­дау­шы Нұркен Әбдіров серігі атқыш-ра­дист Александр Комиссаровпен бірге отқа оранған ұшақты жау техникасы шо­ғыр­ланған жерге бағыттап, он танк, екі зенит қаруын, ондаған жау офицері мен солдатын жояды. Сол кезде небәрі 23 жаста екен.

Кеңес Одағының батыры Мұса Бай­мұханов соғысқа дейін Гурьев (қазіргі Аты­рау) қаласында прокуратурада тергеуші бо­лып жұмыс істеген. Ол Қызыл Ту орден­ді Гатчин атқыштар дивизиясында взвод командирі болған. 1945 жылдың қаң­тарында взводты Польшаның Одер өзенін­дегі жұқа мұз үстімен өткізіп, жаумен шайқасқа түседі. Әскери тапсырманы ойда­ғыдай орындап, жауға тойтарыс беріп, негізгі күштердің арғы бетке өтуіне жағдай жасайды. Кіші лейтенант Мұса Бай­мұхановқа қаза тапқаннан кейін осы ерлігі үшін Кеңес Одағының батыры атағы берілген. Батырдың құрметіне Жеңістің ­80 жыл­дығын мерекелеу қарсаңында Атырау қала­сы прокуратурасы ғимаратына естелік тақта орнатылады.

1944 жылы «Багратион» операция­сы кезінде Беларусьтың Батыс Двина өзеніндегі плацдарм үшін болған шешуші шайқаста көрсеткен ерлігі үшін Садық Әбдіжаппаров Кеңес Одағының батыры атанды. Осы ерлігінің арқасында кеңес әскері өзеннің арғы бетіне өтіп, шабуылды жалғастырған. Ол 1946 жылы майданнан оралып, М.Ломоносов атындағы Мәскеу мемлекеттік университетінің заң факультетін бітірді, біраз уақыт прокуратурада тергеуші болып қызмет етті. 1961 жылы мемлекеттік қауіпсіздік органдарында қызметін жалғастырып, 1988 жылы зейнетке шықты.

Ал тағы бір майдангеріміз – «Даңқ» орденінің үш дәрежесін де алған Фазыл Әділбаев. Ал бұл Кеңес Одағының батыры мәртебесіне теңестіріледі. 1943 жылы 17 жасында өзі сұранып майданға аттанып, Балтық жағалауы 370-атқыштар дивизиясы 1 232-атқыштар полкінің құрамында болды. Одақтас әскерлермен бірге Берлинді алуға қатысты. 1945 жылдың сәуірінде Берлинге жақын орналасқан Куперсдорф елді мекеніне алғашқылардың бірі болып кіріп, жау пулеметін жойды. Жарақат алғанына қарамастан шайқасты жалғастырып, қарсы шабуылды тойтарды. Соғыстан кейін Шығыс Қазақстан облысының бірқатар аудандарының прокуратурасында қызмет атқарды.

Бұл – Кеңес Одағының батыры атанған прокурорлар туралы аз ғана мағлұмат. Тарихқа үңілсек, әрқайсысының өмір жолы аңызға бергісіз. Олардан бөлек, жүздеген қызметкер прокурорлық кителді әскери киімге ауыстырып, майданда ерлікпен шайқасты. Тек соғыстың алғашқы жылының өзінде прокуратура органдарының 885 қызметкерінің тең жартысы, яғни 411-і өз еркімен майданға аттанып, ерлікпен шайқасты.

Отан қорғағандар – заң мен тәртіп күзетінде

Соғыстан кейінгі алғашқы жылдары қо­ғамда заң мен тәртіпті жедел орнату, қылмыспен күресті күшейту өзекті мә­се­леге айналды. Архив мәліметтеріне қа­ра­ған­да, 1947 жылдың өзінде КСРО-да 3 462 бан­диттік топ, 32 095 қылмыскер жойылды. Осын­дай қиын-қыстау шақта кешегі май­дан­герлер елін қорғауды жалғастырып, енді қылмыскерлерге, ел тұтастығына іріткі сал­­ғысы келгендерге қарсы күресті. Сол се­­бепті көптеген ардагер прокуратураға са­­налы түрде келіп, қоғамда заңдылықты ны­ғайтуға, қоғамдық тәртіпті қалпына кел­тіруге, күрделі қылмыстық істерді тергеуге, сотта мемлекеттік айыптауды қолдауға ат­са­лысты. Олар әділдік пен жазаның бұл­жы­май орындалуы үшін аянбай еңбек етті.

Олардың қатарында Өтеген Сейітов те бар. Ол 1923 жылы Ақтөбе облысында дүниеге келді. Балалық шағы 30-жыл­­дардағы ашаршылықпен тұспа-тұс келіп, бауыры Сағидолла екеуі ата-анасы­ның қам­қорлығынсыз қалды. Тағдырдың тауқы­метіне қарамастан, ол мейірімді, әділ адам болып өсті. Өтеген Сейітұлы про­ку­ратурадағы қызметін өте ерте, жас­өспі­рім шағында бастады. 16 жасында Оңтүс­тік Қазақстан облысы прокуратурасына құжат­тарды тіркеу бөліміне жұмысқа орналасты.

Алайда көп ұзамай соғыс басталып, 1942–1945 жылдары майданда шайқасып, Сталинградты қорғаушылардың қатарында болды. Үш рет ауыр жарақаттанса да, майданға қайта оралды. Қызыл Жұлдыз, І дәрежелі «Отан соғысы», «Халықтар достығы» ордендерімен, басқа да марапаттармен наградталды.

Соғыстан кейін 1945 жылы желтоқсанда Оңтүстік Қазақстан облысы Келес ауданы прокуратурасына тергеуші болып қабыл­­дан­ды және қызметтік сатының бар­­­лық кезеңінен өтті. 1966 жылдан зейнет­­­кер­лік­ке шыққанға дейін 18 жыл бойы Қазақ КСР Прокуратурасын басқарды.

Өтеген Сейітов тәуелсіз Қазақстанның құқықтық жүйесін қалыптастыруға үлес қосқан көптеген прокурорға тағылымды тәлімгер, ғибратты ұстаз болды. Олардың арасында егемен еліміздің Бас прокурорлары болған – Жармахан Тұяқбай, Степан Шуткин, Юрий Хитрин бар. Сондай-ақ оның шәкірттерінің қатарында көрнекті мемлекет қайраткерлері – Оңалсын Жұмабеков, «Халық қаһарманы» Қайырбек Сүлейменов сынды тұлғалар бар. Оның шәкірттері мен бүгінгі прокуратураның қызметінде адамға, оның құқығы мен бостандығына құрметпен қарап, ізгілік пен әділдікті арқау еткен «Сейітов мектебінің» ізі байқалады.

Бүгінде Ақтөбе қаласында, оның туған жері Шалқарда Өтеген Сейітовке арнал­ған ескерткіштер орнатылып, көше­лер­ге есімі берілді. Прокуратура органдарында 2023 жыл «Сейітов жылы» деп жарияланып, оның жүз жылдығы қарсаңында ардагердің ерлігі ұлықталып, еңбегі кеңінен насихатталды.

Тағы бір қаһарман кейіпкеріміз – Иван Гапич. 2023 жылы Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев соғыс және прокуратура ардагері Иван Гапичке «Халық қаһарманы» атағын берді.

Расында, Иван Гапич – бір дәуірдің куәгері, бүгінде жасы 102-де. Ол 1941 жылдың қарашасында 375-жеке радиодивизион құрамында майданға аттанып, Мәскеуді қорғауға қатысты. Біраз уақыттан кейін арнайы мақсаттағы бөлімге ауыс­тырылып, жау басып алған Смоленск облысының аумағына жіберілді. Жау тылында жүріп, көпірлер мен теміржол жолдарын жарып, азық-түлік қоймаларын жойып, барлау жұмыстарын жүргізді. Мәскеуді қорғаудан бастап, Кенигсбергті, Беларусь қалаларын, Балтық жағалауы елдері мен Шығыс Еуропаны азат етуге дейінгі соғыстың ұзақ әрі азапты жолынан өтті. 1945 жылдың 24 маусымында Мәскеудегі Қызыл алаңда өткен Жеңіс парадына қатысты. Елге 1947 жылдың нау­рызында оралды.

Қызықты жайттың бірі Иван Степано­вич небәрі 17 жасында майданға бару үшін жасын өсіріп көрсеткен. Өйткені бір­неше рет жасы жетпегендіктен, әскерге алын­баған. Жауынгерлік ерлігі үшін ол «Даңқ», Қызыл Жұлдыз, «Отан соғы­сы» ордендерімен, «Жауынгерлік еңбегі үшін», «Кенигсбергті алғаны үшін», «Гер­мания­ны жеңгені үшін» медальдарымен марапатталған.

Соғыстан кейін Алматыдағы Заң институтын бітіріп, 1951 жылы Қарағандыда аудан прокурорының көмекшісі болып еңбек жолын бастады. Кейін тергеуші, аудан прокуроры, облыс прокурорының орынбасары, облыс прокуроры қызметтерін атқарды. Прокуратурадағы еңбегі «Құрмет» және «Даңқ» ордендерімен, «Ерен ең­бегі үшін» медалімен бағаланып, КСРО және Қазақстан прокуратурасының құр­метті қызметкері атанды. 1986 жылдан бері зейнет демалысында. Қазіргі таңда Орал қа­ласында тұрады. Ақылы кемел, ойы тұ­нық қария прокуратура жұмысына ерек­ше көңіл бөліп отырады.

Біз, прокуратура органдарының қыз­мет­керлері Мемлекет басшысына арда­геріміз И.Гапичке «Халық қаһарманы» атағын бергені үшін шын жүректен алғысымызды білдіреміз. Бұл – біз үшін үлкен мәртебе.

Прокуратура саласының ардагерлері

Прокуратура саласындағы ардагерлер туралы көпшілік біле бермейді. Олардың барлығын бір мақалаға сыйдыру мүмкін емес, дегенмен бәрі де құрметке лайық. Солардың арасынан шоқтығы биік ардагерлерге тоқталып өтейік. Мәселен, қазақ заң ғылымының абызы, ұлттық заң білімінің негізін қалаушы академик-майдангер Салық Зиманов та прокуратура саласында еңбек еткен. Оның өмір жолы өнеге мен тәрбиеге толы.

Соғыс басталар алдында әскер қата­рында болған ол 1941 жылдың күзіне қарай елге оралуға тиіс еді. Бірақ соғыс бас­­талып, майдан даласына аттанды. Украи­на, Закавказье, Бела­русь май­дан­дарын­­да шайқасты. Румы­ния, Польша, Гер­ма­нияны азат етуге қаты­сып, бір­не­ше рет ауыр жарақат алды. 66-ме­ха­ни­калан­дырылған бригаданың артил­лерия­сына қол­басшылық етіп, 651-жеке артил­лерия­лық полк штабының бас­тығы болды. 1946 жылы гвардия майоры шенінде елге оралды. Қызыл Жұлдыз, І дәрежелі «Отан со­ғысы» ордендерімен, «Кав­казды қор­­ға­ға­ны үшін», «Кенигсбергті алғаны үшін», «Бер­линді алғаны үшін» медальда­рымен және басқа да наградалармен марапатталды.

Соғыстан кейін Бүкілодақтық сырттай заң институтына оқуға түсіп, Гурьев облысының прокуратурасына орналасты, кейін Республика прокуратурасына аса маңызды істер жөніндегі тергеуші болып қабылданды. Салық Зиманов өзінің ес­те­лік­терінде білікті заңгер ретінде прокуратурада жұмыс істеп жүріп шыңдалғанын ай­тып отыратын. Ол 60 жылға жуық өмі­рін заң ғылымы мен құқықтық білім беруге арнады. Жоғарғы Кеңестің екі ша­қы­рылымының депутаты болып, қазіргі Қа­зақстанның құқықтық негізін қалаған «Мем­лекеттік егемендік туралы» декларацияны, алғашқы Конституцияны, «Мемлекеттік Тәуелсіздік туралы» Конституциялық заң­ды әзірлеуге белсене қатысты. 90-жыл­дар­дың басында Жоғарғы Кеңес отырыс­тары тікелей эфирде көрсетілетін. Біз заң факультетінің студенттері қабыл­дан­ған заң­дарды қадағалап, Парламент мін­беріндегі спикерлерді ерекше ықыласпен тың­дай­тынбыз. Әсіресе Салық Зимановтың қара­пайым, дәлелді, түсінікті сөздеріне тәнті болатынбыз.

Прокуратура органдары еңбек жолын осы салада бастаған ұлы ғалымды мәңгі есте сақтайды. Ардагердің құрметіне Жеңістің 80 жылдығын мерекелеу қарсаңында Атырау облысы прокуратурасы ғимараты­на ескерткіш-тақта қойылады.

Тағы бір майдангер-прокурор – 3-сыныпты мемлекеттік әділет кеңесшісі, прокуратураның құрметті қызметкері Лев Иванов. Ол 9-гвардиялық әуе-десант­тық бригада мен 100-гвардиялық Свир атқыштар дивизиясы құрамында шайқасты. Соғыстан кейін прокуратураға жұмысқа тұрып, 1945 жылдың желтоқ­саны­нан бас­тап елдегі заңдылықты қамтамасыз ету жолында еңбек етті. Целинный өлкесі прокуратурасының тергеушісі, Павлодар облысы про­куро­рының орынбасары, прокуроры, ке­йін зейнетке шыққанға дейін 16 жыл бойы Қостанай облысының прокуроры қызметін атқарды. Ол білікті кримина­лист ретінде ашылмаған қылмыстарды тергеу әдістемесін жасап шықты. Бұл әдістеме әлі күнге дейін қолданылады. Оның өмірбаянында ерекше орын алатын оқиға – 1959 жылы Свердлов облысы прокура­­­­турасында жұмыс істеп жүрген кезінде атышулы «Дятлов тобы ісі» бойынша тергеу тобы құрамында болды. Лев Никитич І дәрежелі «Отан соғысы» орденімен, «Ұлы Отан соғысына қатысқаны үшін», «Ерлігі үшін», «Германияны жеңгені үшін» медальдарымен марапатталған.

Сапар Дүйсенұлы Дүйсенов те 1942 жылдан 1944 жылға дейін Оңтүстік-Батыс майданында 1-гвардиялық мотомех­а­ни­ка­ландырылған корпус құрамында шай­қасты. 1953 жылдан еңбек жолын Қара­ған­ды теміржол прокуратурасының тергеу­шісі болып бастап, кейін Солтүс­тік Қазақстан облысында бірқатар аудан­дар­дың прокуроры болды. 1974 жылдан 1987 жылға дейін Солтүстік Қазақ­стан облысы прокурорының бірінші орын­басары қызметін атқарды. Сапар Дүй­сенұлы І дәрежелі «Отан соғысы» ор­де­німен, «Жауынгерлік еңбегі үшін» ме­да­лі­мен, сондай-ақ КСРО мен Қазақстан про­куратурасының құрметті қызметкері атағы­мен марапатталған. Оның Петропавл қала­сындағы үйіне жақында ескерткіш-тақта орнатылды.

3-сыныпты мемлекеттік әділет кеңес­шісі, ІI дәрежелі «Отан соғысы» ордені мен медальдардың иегері Анатолий Куро­пят­ник соғысқа 15 жасында жасөспірім кезін­де кетіп, Украина, Молдова, Румы­ния, Польша, Германия майдандарында шайқасып, Прагада соғысты аяқта­ған. Прокуратура органдарында ұзақ жыл­дар еңбек етіп, Көкшетау мен Цели­ноград қалаларының прокуроры, Маңғы­шлақ (қазіргі Маңғыстау) облысы проку­ро­рының орынбасары, содан кейін Сол­түс­тік Қазақстан және Талдықорған облыс­тары­ның прокуроры болып қызмет атқарған.

Соғыс жылдарында Армян КСР аумағы шекара отрядында мемлекеттік шекараны қорғап, әскери борышын өтеген Тәңірберген Толғанбаев та бізбен бірге Жеңістің 80 жылдығын қарсы алады. Әскерден босаған соң, 1949 жылы ішкі істер органдарына, Алматы облысы прокуратурасына қызметке тұрды. Қазір ол – ғасыр жасаған (102 жас) аңыз адам.

Біз соғыс жылдарындағы прокуратура тарихы туралы сөз қозғаған кезде Александра Капалинаны айтпай кетуге болмайды. Сол жылдары ол Қазақ КСР прокуратурасы қылмыстық-сот бөлімінің бастығы болып жұмыс істеді. 1945 жылы қажырлы еңбегін бағалап, «Ұлы Отан соғысындағы ерен еңбегі үшін» медалімен марапатталды. А.Капалина көп жыл бойы Шығыс Қазақстан облысы прокуроры болды. Ол – КСРО-да облыс прокуратурасын басқарған жалғыз әйел.

Кеңес Одағының батыры Әлия Молда­ғұлованың нағашысы майдангер-прокурор Бисембай Хабиев туралы қысқаша тоқталып өткім келеді. Айтпақшы, Әлия да кішкентай кезінде «мен де көкем сияқты прокурор боламын» деп айтады екен. Соғысқа дейін Бисембай Хабиев Ақтөбе облысында прокурордың көмекшісі болып еңбек еткен. 1941 жылдың жазында 312-атқыштар дивизиясының әскери тергеушісі ретінде майданға аттанған. «Қызыл Ту», ІI дәрежелі «Отан соғысы» ордендерінің иегері Бисембай Хабиев жеңісті Венгрияда қарсы алған. Соғыстан кейін Темір ауданының прокуроры, 1950 жылдан зейнетке шыққанға дейін Ақтөбе облысы прокурорының бірінші көмекшісі болып жұмыс істеді. Ол жас ұрпаққа отансүйгіштік тәрбие беруге баса назар аудара отырып, өзінің қарындасы Әлия Молдағұлованың атын мәңгі есте қалдыру жолында көп еңбек етті.

Соғыс кезеңінде прокуратура соғыс жағдайына бейімделіп, толықтай қорғаныс мүддесі үшін жұмыс істеді. Прокурорлар қоғамдық тәртіпті, еңбек тәртібін қорғауды күшейтуге бағытталған әскери уақыт заңдарының қатаң сақталуын қамтамасыз етті. Әскери өнім жеткізу, майданға көмек көрсету, тылды нығайту заңдарының орындалуына бақылау жасады.

Соғыстың алғашқы күндерінде Қазақ­станға жау қолына түскен өңірлерден мил­лион­даған адам, соның ішінде қарттар, бала­лар мен әйелдер эвакуацияланды. Олар­дың қатарында қылмыскерлер, дезер­тирлер, қарақшылар да болды. Респуб­­ли­ка­да, әсіресе Алматы қаласында қылмыс дең­гейі күрт өсті. Билік қылмысқа қарсы кү­ресті күшейтуге мәжбүр болды. Сол себепті 1942 жылы тамызда Қазақ КСР Халық Комиссарлары Кеңесі, сол кез­дегі Үкімет, «Кәсіпорындарда, мекемелер мен тұрғын үйлерде өзін-өзі қорғау топ­тарын ұйымдастыру туралы» қаулы қабыл­­дады. Осы қиын кезеңде (1942–1946 жыл аралығында) Республика прокуратурасын Асабай Мамытов басқарды. Ол прокуратура жұмысын әскери уақыт та­лабына бейімдеп, тылда заңдылық пен тәртіп орнатуда үлкен рөл атқарды. Зей­нетке шыққаннан кейін докторлық диссер­тация қорғап, ұзақ жыл бойы Қазақ мем­лекет­тік университетінің заң факультетінде ұстаздық етті. Өзінің мол тәжірибесін жас мамандармен бөлісті.

Осы орайда соғыстан кейін судья, прокурор, тергеуші болған көптеген ардагер-заңгер кәсіби қызметін ЖОО-ның профессорлары ретінде жалғастырғанын атап өту қажет. Мен оқыған Қазақ мемлекеттік университетінің заң факултетінде де ардагерлер сабақ берді. Олардың қатарында Юрий Басин, Нариман Жангелдин, Геор­гий Поленов, Виктор Пуриц, Абдуали Еренов, Владимир Попов, Станислав Савицкий, Элизар Зеликсон, Константин Котов, Ар­кадий Агушевич, Сағымбай Жақ­сымбетов және басқалар бар. Бұл кісілердің студенттерге деген қарым-қатына­сы ерекше еді. Дәрістері өте қызық­ты өтетін. Кейде соғыс жылдарынан мы­салдар келтіріп, оларды оқытатын пәні­мен ұштастырып жеткізетін. Мысалы, Стани­слав Савицкийдің соғыстан ауыр жарақат­пен оралса да (қолынан және аяғынан айырылған), өте ұқыпты, сыпайы, студенттермен әрқашан «Сіз» деп сөйлесетіні есімде қалыпты.

Жалпы, Жеңістің 80 жылдық мерей­­тойына орай ауқымды іс-шара өткізіліп жатыр. Қызметкерлеріміз соғысқа қатысқан аталары туралы мол дерек жинады. Бұл материалдар QR-кодты пайдалану арқылы цифрлық форматта Жеңіс мерейтойына орай жарық көретін альбомда сақталады.

Жеңіс құрметіне елордадағы Ботани­ка­лық бақта бейбітшілікті, заңды­лықты, тәртіпті сақтау жолында артылған аманат­тың рәмізі болатын 80 ағаштан тұратын «Ардагерлер аллеясы» отырғызылды. Бұл ізгі науқанды облыс және аудан прокурорлары жалғастырады.

Соғыстан кейінгі қиын-қыстау жылдарды бастан өткерген прокуратура арда­­гер­­­лерімен жиі жүздесу өткізіп тұра­­­мыз. Олар­дың қатарында Маулімғазы Байбеков, Қай­рат Кенжеболатов, Гүлжан Қарақұлова, Алла Баринова, Галина Мищенко, Есен­гелді Кенжетаев, Алена Ақжарова, Қос­жан Жәниұлы және басқа да азаматтар бар.

Сала қызметкерлері Жеңіс күніне орай әділетті Қазақстан құндылығының басты өлшемі дәстүрге, қаһармандық қағи­да­ты­на адал болу екенін жақсы түсіне­ді дегіміз келеді.

 

Берік АСЫЛОВ,

Қазақстан Республикасының Бас прокуроры

 

БІРІНШІ СЫНЫПҚА БЕРУ ҮШІН ҚҰЖАТТАРДЫ ҚАБЫЛДАУ МЕРЗІМІ 31 ТАМЫЗҒА ДЕЙІН ҰЗАРТЫЛДЫ

Оқу-ағарту министрлігі ата-аналардың өтініші бойынша білім беру ұйымдарына қабылдау қағидаларына өзгерістер енгізді.

Егер бұрын бірінші сыныпқа қабылдау мерзімі сәуірдің 1-нен тамыздың 1-не дейін жүзеге асырылса, енді баланың ата-анасынан немесе өзге де заңды өкілдерінен бірінші сыныпқа құжаттарды қабылдау күнтізбелік ағымдағы жылдың сәуірдің 1-і мен тамыздың 31-і аралығында өтеді.

Тек демалыс кезінде ғана мектептен мектепке ауысуға шектеу алынды. Осылайша, жаңа ережелерге сәйкес, балаларды тұрғылықты жері бойынша оқу жылы ішінде мектептен мектепке ауыстыру мүмкіндігі бар.
Техникалық және кәсіптік білім беру ұйымдарына қабылдау кезеңі тамыздың 25-і аяқталуына байланысты білім алушылардың өтініштерін оныншы сыныпқа қабылдау мерзімі тамыздың 15-нен тамыздың 31-не өзгертілді. Колледжге қабылданбаған білім алушылар мектептің 10-11 сыныптарында оқуын кедергісіз жалғастыра алады

https://www.instagram.com/reel/C2zWTkJNMrm/?igsh=ZXh2bmxlczg2a25i

"Қауіпті ойындар" әлеуметтік ролигі

https://www.instagram.com/reel/CzIzbAMg0NH/?igshid=MDI3ODU5M2RlNw==

Кәмелетке толмағандардың құқықтарын қорғау

https://www.instagram.com/reel/CzIygRNgDgp/?igshid=MDI3ODU5M2RlNw==

 

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2016 жылғы 20 желтоқсандағы № 832 қаулысы.

Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар және ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласындағы бірыңғай талаптарды бекіту туралы

https://adilet.zan.kz/kaz/docs/P1600000832

Ақпараттық қауіпсіздік роликтері ttps://cloud.mail.ru/public/dNaR/uWL2kRBXf

Қостанай облысы әкімдігі білім басқармасының

" Жітіқара ауданының білім бөлімі

Степной  жалпы білім беретін мектебі" КММ

2022-2023 оқу жылғы  өзін-өзі бағалауы

         Мектептің өзін-өзі бағалауы "білім беру ұйымдарын бағалау өлшемшарттарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім Министрінің 05.12.2022 жылғы № 486 бұйрығы және білім беру ұйымдарын Өзін-өзі бағалауды ұйымдастыру және өткізу жөніндегі әдістемелік ұсынымдар негізінде жүргізілді (2-Параграф. Бастауыш, негізгі орта және жалпы орта білім берудің жалпы білім беретін оқу бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарын бағалау критерийлері).

Мектептің 2022-2023 оқу жылындағы қызметін өзін-өзі бағалау барысында мыналар анықталды:

1.БІЛІМ БЕРУ ҰЙЫМЫНЫҢ ЖАЛПЫ СИПАТТАМАСЫ

Білім беру ұйымының атауы, орналасқан жері (заңды мекенжайы және нақты орналасқан мекенжайы):

"Жітіқара ауданының білім бөлімінің Степной  жалпы білім беретін мектебі" коммуналдық мемлекеттік мекемесі

Қазақстан Республикасы, 110711, Қостанай облысы, Жітіқара ауданы, Степное ауылы, Комсомольская көшесі, 4а құрылыс.

Негізі: заңды тұлғаны мемлекеттік қайта тіркеу туралы 2021 жылғы 13 қаңтардағы анықтама

Заңды тұлға өкілінің байланыс деректері:

Электрондық мекен-жайы: Бұл электронды пошта мекен-жайы спам-боттардан қорғалған. Көру үшін сіздің браузеріңізде JavaScript қосулы тұруы тиіс.

Телефон-факс: 91-3-86

веб-сайт stepnoe.zhitikara.edu.kz

 

Заңды тұлға өкілінің байланыс деректері:

Дашкина Жанар Қалиқызы

Негізі: "Ж. К. Дашкинді тағайындау туралы" 18.10.2021 ж. № 186 бұйрық, конт.тел.+7776 2046065

 

Құқық белгілейтін және құрылтай құжаттары (қоса беріледі):

 

- Лицензия"Қазақстан Республикасы Білім министрлігі Білім саласындағы сапаны қамтамасыз ету комитетінің Қостанай облысының Білім саласындағы сапаны қамтамасыз ету департаменті" ММ берілді

 

Қостанай облысы әкімдігі білім басқармасының "Жітіқара ауданының білім бөлімінің  Степной жалпы білім беретін мектебі" ММ мекеменің ұйымдық-құқықтық нысанында білім беру функцияларын жүзеге асыру үшін құрылған заңды тұлға мәртебесіне ие коммерциялық емес ұйым болып табылады.

Мемлекеттік мекеменің түрі: коммуналдық

"Қостанай облысы әкімінің аппараты"мемлекеттік мекемесі құрылтайшы, сондай-ақ оған қатысты оның мүлкіне қатысты құқық субъектісінің функцияларын жүзеге асыратын орган болып табылады

Басқаруды жүзеге асыратын орган "Қостанай облысының білім басқармасы"мемлекеттік мекемесі болып табылады.

Келесі құрылтай құжаттары бар:

 

1. Заңды тұлғаны мемлекеттік қайта тіркеу туралы анықтама.

https://cloud.mail.ru/public/sHeB/PT2L4JeeE

2. Білім беру қызметін жүргізу құқығына Лицензия.

https://cloud.mail.ru/public/aY9H/imjFBtC9L

3. Білім беру қызметімен айналысуға арналған лицензияға қосымша
4. Білім беру ұйымының жарғысы

https://cloud.mail.ru/public/rVjV/zjZ5J3Wb7

Медициналық қызметке лицензия

https://cloud.mail.ru/public/4xUp/uqFtcFiYf

Білім беру ұйымының түрі: жалпы білім беретін мектеп

Білім беру ұйымының түрі: шағын жинақты мектеп

Оқыту тілі: мемлекеттік, орыс

келесі; https://cloud.mail.ru/public/S1f8/JKNp1uPcZ

Қостанай облысы әкімдігінің білім басқармасы

"Жітіқара ауданының білім бөлімінің  Степной  жалпы білім беретін мектебі" КММ

 2022-2023 оқу жылының  тәрбие жұмысын талдау

2022-2023 оқу жылында мектептің тәрбие жұмысы мектептің осы оқу жылына арналған мақсаттары мен міндеттеріне сәйкес жүзеге асырылды.Мектептің тәрбие тақырыбы: "Қазақстан Республикасының зияткерлік, физикалық және рухани дамыған азаматын қалыптастыру, оның білім алу қажеттілігін қанағаттандыру, білім беру ортасы жағдайында бәсекеге қабілетті тұлғаны дамыту". Тәрбие жұмысының мақсаты: жалпыадамзаттық және ұлттық құндылықтар негізінде жан-жақты және үйлесімді дамыған тұлғаны тәрбиелеу.   Мақсатқа жетуге бағытталған мектеп ұжымының жұмысы диагностика, қызметті түзету, тәрбие жұмысының неғұрлым пәрменді нысандарын іріктеу және іске асыру негізінде құрылады. Балаға педагогикалық әсердің көп бөлігі профилактикалық жұмыс болып табылады: оқушыларды үйірмелерге, секцияларға тарту, оқушылардың танымдық қызығушылықтарын тәрбиелеу, балалардың бос уақытын ұйымдастыру.

Оқу жылының басында қойылған мақсатқа сәйкес мыналар анықталды тапсырмалар:

• Ұлттық Рухани жаңғыру " бағдарламасын жүзеге асыру аясында азаматтық пен патриотизмге тәрбиелеу;
• Дене шынықтыру және салауатты өмір салтына қажеттілікті қалыптастыру;
• Оқушыларды рухани-адамгершілік құндылықтарға баулу;
• Оқушыларды тәрбиелеу үшін оқушылардың, педагогикалық ұжымның, ата-аналардың және жұртшылықтың күш-жігерін біріктіру;
• Оқу қызметі, Қосымша білім беру, сыныптан тыс іс-шаралар және жергілікті қоғамдастық мәселелерін шешуге қатысу арқылы оқушының өмірлік құзыреттілігін дамытуды қамтамасыз ету;
• Сынып және мектеп өзін-өзі басқаруды дамыту, сынып кеңестерінің жұмысын жетілдіру.

Осы мақсаттар мен міндеттерді іске асыру мыналарды көздейді:

Жеке тұлғаны толыққанды дамыту, балалардың денсаулығы мен өмірін қорғау үшін қолайлы жағдайлар мен мүмкіндіктер жасау.

* Әлеуметтік маңызды қызметтің әртүрлі салаларында оқушылардың шығармашылық белсенділігінің көрінісі мен уәждемесіне жағдай жасау.

* Үздіксіз білім беру жүйесін дамыту; білім беру деңгейлері мен сатыларының сабақтастығы; зерттеу және жобалау қызметін қолдау.

* Мектепте қосымша білім беру жүйесін одан әрі дамыту және жетілдіру.

* Тәрбие жүйесінің барлық буындарының қызметін үйлестіру және өзара іс-қимыл жасау: қосымша білім беру; мектептер мен қоғам; мектептер мен отбасылар.

Негізгі нормативтік-құқықтық  тәрбие жұмысын ұйымдастыру кезіндегі құжаттар:

1) БҰҰ-ның Бала құқықтары туралы Конвенциясы / https://adilet.zan.kz kaz/search/docs/;

2) ҚР Конституциясы https://adilet.zan.kz/kaz/docs/S1100000002;

3) 2011 жылғы 26 желтоқсандағы" Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы " Қазақстан Республикасының Кодексі https://adilet.zan.kz/kaz/docs/K1100000518;

4) Қазақстан Республикасындағы 2030 жылға дейінгі отбасылық және гендерлік саясат тұжырымдамасы https://adilet.zan.kz/kaz/search/docs/fulltext;

5) "Қазақстан Республикасындағы Бала құқықтары туралы" Қазақстан Республикасының Заңы https://adilet.zan.kz/kaz/search/docs/dt;

6)"Тұрмыстық зорлық-зомбылықтың профилактикасы туралы" Қазақстан Республикасының Заңы

     https://adilet.zan.kz/kaz/search/docs/dt;

7) "Балаларды зиян келтіретін ақпараттан қорғау туралы" Қазақстан Республикасының Заңы денсаулық және даму" https://adilet.zan.kz/kaz/search/docs/dt;

8) "Білім туралы" ҚР Заңы https://adilet.zan.kz/kaz/docs/Z070000319;

9) Қазақстан Республикасының Білім және ғылымды дамытудың мемлекеттік бағдарламасы  2020 - 2025 жылдар https://adilet.zan.kz/kaz/search/docs/dt;

10) "Рухани жаңғыру" бағдарламасын іске асыру жағдайында Тәрбиелеудің тұжырымдамалық негіздері https://nao.kz/;

11) Қазақстан Республикасында өлкетануды дамытудың тұжырымдамалық негіздері https://na>

Осы міндеттерді іске асыру жалпы мектептік іс-шараларды ұйымдастыру, үйірмелер мен секциялардың жұмысы, апта сайынғы ленейкалар мен мектеп бойынша кезекшілік, еңбек қызметі, спорттық жарыстар өткізу, оқушылардың өзін-өзі басқару жұмысы және т. б. арқылы жүзеге асырылды.

1. Сынып ұжымдарында тәрбие жұмысының жүйесін жетілдіру.

2022-2023 оқу жылы ішінде 06.01.2022 ж. № 3 мектептің педагогикалық кеңесінде"Отбасы мен мектептің өзара әрекеті арқылы оқушының жеке дамуы" мәселесі қарастырылды мақсаты: баланың мүддесі үшін мектеп пен отбасы арасындағы ынтымақтастықтың оңтайлы формаларын іздеу.

Бұл тақырып кездейсоқ таңдалмаған, өйткені отбасымен өзара әрекеттесу мектеп пен әр мұғалімнің жұмысындағы өзекті және күрделі мәселелердің бірі болып табылады. Тәрбие білім беру жүйесінде жүзеге асырылатын, жалпыадамзаттық және отандық құндылықтар негізінде білім алушылардың рухани құндылықтарын дамыту үшін жағдай жасауға бағдарланған мақсатты қызмет ретінде қарастырылады, отбасы мен білім беру мекемесінің өзара іс-қимыл процесі ата-аналарды оқу-тәрбие процесіне, сабақтан тыс бос уақыт қызметіне, балалармен және педагогтармен ынтымақтастыққа белсенді қосуға бағытталуы тиіс. Баланың мектептегі жетістігі көбінесе ата-ананың қалауына, ұмтылуына, балаға көмектесуіне, оны қолдауына байланысты.

ТӘРБИЕ ЖҰМЫСЫНЫҢ НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ:

2022-2023 оқу жылында Қазақстан Республикасының жалпы білім беретін мектептерінде білім беру процесін ұйымдастырудың ерекшеліктері туралы: нұсқаулық-әдістемелік хат. - Астана: ұлттық білім академиясы. И. Алтынсарин, 2022

1. Тәрбиені нормативтік құқықтық қамтамасыз ету
2. Ғылыми-әдістемелік және ақпараттық қамтамасыз ету
3. Жаңа қазақстандық патриотизм мен азаматтыққа тәрбиелеу, құқықтық тәрбие
4. Рухани-адамгершілік тәрбие
5. Ұлттық тәрбие
6. Отбасылық тәрбие
7. Еңбек, экономикалық және экологиялық тәрбие
8. Зияткерлік тәрбие және ақпараттық мәдениетті тәрбиелеу
9. Көпмәдениетті және көркем-эстетикалық тәрбие
10. Дене тәрбиесі, салауатты өмір салты, ЖҚЕ

Тәрбие жұмысының барлық бағыттары тәрбие іс-шараларын бір мезгілде жаппай өткізу кезінде тәрбиеде тұлғаға бағытталған тәсілді жүзеге асыруға және тәрбие жұмысының барлық аспектілерінде оқушылардың шығармашылық қабілеттерін ынталандыруға мүмкіндік береді. Оқу жылы ішінде өткізілетін іс-шараларға көптеген балаларды тарту, бұл әр оқушының шығармашылық қабілеттерін дамытуға ықпал етеді.

Басым бағыттар бойынша қойылған міндеттерді іске асыру жыл сайынғы жұмыс жоспары арқылы жүзеге асырылды, онда жекелеген уақыт кезеңдерінің ерекшелігін және күнтізбелік күндерге тәуелділікті ескеретін тақырыптық қағидат белгіленді.

№ р/н	Ай	Айлық
1	Қыркүйек	Ø   Назар аударыңыз, балалар!"ЖЖЕ 1 қыркүйектен 5 қыркүйекке дейін Ø   Кәмелетке толмағандардың құқық бұзушылықтарының, қараусыз қалуының алдын алу айлығы. Ø  "Мектепке жол"акциясы Ø  Мектеп ауласын абаттандыру айлығы. Ø  ТЖ бойынша айлық. Ø  "Қауіпсіз мектеп"онкүндігі.
2	Қазан	Ø  Мектеп ауласын абаттандыру айлығы. Ø  "мейірімділік" әлеуметтік қолдауының онкүндігі.
3	Қараша	Ø  Құқықтық тәрбие айлығы. Ø  "Дені сау ұлт-Қазақстанның болашағы"зиянды заттарды қолданудың алдын алу айлығы.
4	Желтоқсан	Ø  "Қазақстанның тәуелсіздігі-менің мақтанышым"атты патриоттық тәрбие айы. Ø  Дүниежүзілік СПИД-ке қарсы күрес күніне арналған айлық. Ø  «Жасыл шырша» акциясы
5	Қаңтар	Ø  "Ата – ана үйі-бастау"отбасылық тәрбие айлығы.
6	Ақпан	Ø  "Кәсіптер әлемі"кәсіптік бағдар беру жұмысының айлығы.
7	Наурыз	Ø  "Қазақстан - біздің ортақ үйіміз"эстетикалық тәрбие айлығы
8	Сәуір	Ø  "Туған өлкенің табиғаты"экологиялық тәрбие айлығы.
9	Мамыр	Ø  "Патриот"әскери-патриоттық тәрбие айлығы.

2022-2023 оқу жылының атаулы және мерейтойлық күндері

Ағартушы, ғалым лингвист, әдебиеттанушы, түркітанушы, ақын және аудармашы, қоғам қайраткері Ахмет Байтұрсыновтың туғанына 150 жыл;

100 жыл Роза Бағланова

355 жыл Қазыбек Би

110 жыл Дінмұхамед Қонай

30 жыл Қазақстан Республикасының Мемлекеттік рәміздерін жасау

220 жыл Дулат Бабатайұлы                                                                                                        120 жыл Ғабиден Мұстафин

120 жыл Ғабит Мүсірепов

100 жыл Мәншүк Мәметова

100 жыл Талғат Бегелдинов

100 жыл Сырбай Мәуленов                                                                   

  80 жыл Мұрат Әуезов

800 жыл Сұлтан Бейбарыс

Негізгі шығармашылық істер-бұл ұйымдастырушылық-бұқаралық жұмыстың негізі, мектептің дәстүрлерін көрсететін іс-шаралар. Мектептегі барлық дәстүрлі істер жалпы мектеп және сынып болып бөлінді.

Дәстүрлі мектеп істеріне келетін болсақ, олардың барлығы сәтті өтті, бұл:

* Білім күніне арналған салтанатты жиын

* Концерт "мұғалімдерге арналған.......»

* Қарттар күні

* 25 қазан-Қазақстан Республикасының күні

* Күзгі және жаңа жылдық бал

* 8 наурызға арналған конкурстар

• • Наурыз Мерекесі

* Қазақстан Халқының Бірлігі күні

• • Отан қорғаушылар күні

* Жеңіс күніне арналған іс-шаралар

* Қазақстан Республикасының Мемлекеттік рәміздер күні-30 жыл

* Конституция Күні

* Қазақстанның Тәуелсіздік Күні

* Соңғы қоңырау және т. б.

Дәстүрлі Мектеп іс-шараларына барлық сыныптар қатысады, бірақ олардың мектеп өміріндегі белсенділік деңгейі әр түрлі. Бұл сынып жетекшілерінің, тәрбиешілердің жұмысына, олардың балаларды ұйымдастыруға, жарықтандыруға деген ұмтылысы мен қабілетіне, әр баланы іс-шараларға қатысуға тарту қабілетіне байланысты, сонымен қатар сынып ұжымы, сыныптағы оқушылар арасындағы қарым-қатынас үлкен маңызға ие.

            Тәрбие жұмысының негізгі нысандары мен әдістері тақырыптық сынып сағаттары, ұжымдық шығармашылық істер, конкурстар, викториналар, бұқаралық спорттық жарыстар, танымдық ойындар, әңгімелер, виртуалды мұражайларға экскурсиялар болды. Сыныптық және жалпы мектептік тәрбие іс — шараларын дайындау және өткізу кезінде ұйымдастырушылар ақпараттық-коммуникативтік технологияларды, Интернет желісінің ресурстарын кеңінен пайдаланды. Сынып ұжымдарының дамуын талдау және зерттеу көптеген сынып ұжымдарының қызметі қоғамдық және әлеуметтік маңызды міндеттер мен перспективаларды жүзеге асыруға бағытталғанын көрсетті. Мектеп оқушылары оқушылар ұжымының өміріне, жалпы мектептік іс-шараларға, ауданның іс-шараларына белсенді қатысады. Сонымен қатар, білім алушылардың адамгершілік және рухани қасиеттерін қалыптастыруға көңіл бөлінбейді. Кейбір жағдайларда жасөспірімдер арасында бір-біріне, адамдарға деген мейірімсіздік, төзбеушілік, қоғамдық орындарда өзін ұстай алмау, мүлікке, мектеп мүлкіне ұқыпты қарау алаңдатады. Мұндай нәтижелер тәрбиелік әсердің жеткіліксіздігін көрсетеді. Сондай-ақ, кейбір сынып жетекшілерінің сынып сағаттарын өткізуге жеткіліксіз көзқарасын атап өту маңызды, олардың сапасының төмендеуі сынып жетекшілері мен балалардың шамадан тыс жүктелуімен түсіндіріледі.

       2. Сынып жетекшілерінің әдістемелік бірлестігі.

Мектепте оқушыларды тәрбиелеу бойынша басты жұмыс сынып жетекшілеріне, шағын орталық пен МАД тәрбиешілеріне беріледі. Олар балалардың қабілеттерін жүзеге асыруға жағдай жасап, ұжымда қолайлы моральдық-психологиялық ахуал туғызуы керек. Сынып жетекшілері мен тәрбиешілерінің сапалы құрамы:

	Барлығы	Біліктілік санаты				Педагогикалық жұмыс өтілі
		Жоғары-	1б.с	2б.с	б/ж	3 жылға дейін	3-10	10-15	15
Сынып жетекшілер	8	-	3	3	2	2	-	-	6
Тәрбиешілер шағын орталықта, МАД	2	-	-	-	2	-	4	-	-

Кестеге сәйкес, мұғалімдердің, шағын орталық пен МАД тәрбиешілерінің көпшілігінің жұмыс тәжірибесі жеткілікті, мектепте және сыныпта тәрбие процесін ұйымдастырудың формалары мен әдістерінің кең арсеналына ие деген қорытынды жасауға болады.

Сынып жетекшілерінің әдістемелік бірлестігінде педагогтардың тәрбие жұмысының мәселелері, мәселелері, нәтижелері мен тиімділігін бағалау қаралды. Сынып жетекшілерінің кәсіби шеберлігін арттыру мақсатында жыл сайын жұмыс жоспары жасалады. ӘБ тақырыбы. "Тәрбиенің тұжырымдамалық негіздерін жүзеге асыру жағдайында сынып жетекшісінің тәрбие жүйесіндегі заманауи білім беру технологиялары мен әдістемелері". Мақсаты:"сынып жетекшілерінің кәсіби шеберлігін арттыру, олардың педагогикалық тәжірибесін жинақтау және тарату". ӘБ шешкен міндеттер келесідей болды:

1) мектепте тәрбие жұмысының тиімділігін арттыру және жетілдіру

2) сынып жетекшілеріне оқушылармен тәрбие жұмысында ақпараттық – әдістемелік және практикалық көмек көрсетуді ұйымдастыру.

3) сынып жетекшілеріне тәрбие процесінің жаңа педагогикалық технологияларын меңгеруге әдістемелік көмек көрсету.

4) өз жетістіктерінің ақпараттық – педагогикалық банкін құру, өз тәжірибесін дәріптеу.

5) педагогтердің ақпараттық мәдениетін дамыту және тәрбие жұмысында ақпараттық технологияларды пайдалану

Бірлестік отырыстарында мәселелер қаралды:

• • "Қиянат: бұл не? Ал балаға қалай көмектесуге болады?»

* Қазіргі кезеңдегі отбасы мен мектептің өзара әрекеттесу процесін диагностикалау

• • "Оқушылардың ата-аналарымен жұмыс істеудегі кәсіби әдептілік ережелері"

* Тәрбие жұмысының негізгі бағыттары

* Облыстық "Үндестік" жобасын және "Ұлттық рухани жаңғыру" бағдарламасын іске асыру шеңберінде сынып жетекшілерінің жұмыс жүйесі және т. б.

Сыныптан тыс іс-шаралар, сынып сағаттары, ата-аналар жиналыстары материалдарының әдістемелік қоржынын толықтыру жалғастырылды. Тәрбие жұмысы бойынша мектепішілік бақылау жоспарына сәйкес сабақтарға, сынып сағаттарына, сыныптан тыс тәрбие іс-шараларына, ата-аналар жиналыстарына қатысты. Тәрбие жұмысының жоспарлары (сынып ұжымында жұмысты жоспарлау және ұйымдастыру)тексерілді:

* тәрбие жұмысының жоспарлары 130 бұйрық бойынша жасалды, барлық сынып жетекшілері уақтылы тапсырылды.

• • оқу жылының соңында әрбір сынып жетекшісі өткен оқу жылындағы сыныппен тәрбие жұмысына талдау жасады, барлық сынып жетекшілері сынып ұжымының қызмет салаларын егжей-тегжейлі талдады: бірақ барлығы бірдей балалармен және ата-аналармен жеке жұмысқа, сынып пен пән мұғалімдерінің қарым-қатынасына, сыныптың психологиялық микроклиматына, тақырыптық жұмыстарды дайындауға және өткізуге тиісті назар аударған жоқ. сынып сағаттары.

Өткен жылдағы сынып жетекшісінің жұмысын талдау сынып жетекшісінің жұмысының негізгі компоненттерінің бірі болып табылады. Жақсы, әділ және негізделген талдау сіздің күшті және әлсіз жақтарыңызды көруге және одан әрі жетілдіру жолдарын анықтауға көмектеседі. Бұл әлі де шешілуі керек сыныптағы мәселелерді көруге көмектеседі. Ж. Ж. Хамзина, Ж. Т. Тілеубаева сауатты талдау жасады.

Сынып жетекшілерінің кәсіби құзыреттілігі негізінен талаптарға сәйкес келеді, бірақ келесі оқу жылында әріптестердің озық тәжірибесін зерделеу, қызметтің жаңа түрлерін енгізу қажет. Бір жыл ішінде сыныптардағы тәрбие жұмысының жоспарларының орындалуын талдау 1-сынып оқушылары (Д. Б. Тулегенова) ұжымда табысты қатар өмір сүру бойынша қажетті білім алғанын көрсетті; 5 сынып оқушылары (Искеева А.И.) бейімделу кезеңінен сәтті өтті, 2-9 сынып оқушылары сынып сағаттары мен жалпы мектептік іс-шаралардың дұрыс таңдалған тақырыбы есебінен дамудың әртүрлі салалары бойынша білімдерін толықтырды. Іс жүзінде барлық сынып ұжымдары құрылды деп айтуға болады. Тәрбие жұмысы ұжымдық-шығармашылық істер жүйесі бойынша құрылды. Сынып жетекшілері өз жұмысының алғашқы күндерінен бастап біртұтас педагогикалық процестің барлық мәселелеріне енеді. Қазіргі сынып жетекшісі өзіне сеніп тапсырылған балалар ұжымының нақты өмір сүру жағдайларын ескеріп, оларға сәйкес тәрбиелік міндеттер мен оларға қол жеткізу құралдарын анықтай білуі керек, оқушының жеке басының дамуында нақты нәтижелерге табанды және дәйекті түрде қол жеткізе білуі керек. Барлық іс-шаралар "Ұлттық рухани жаңғыру" бағдарламасын іске асыру аясында және мектептің тәрбие жұмысының жоспарына сәйкес өткізілді.

3.Қазақстандық патриотизм мен азаматтыққа тәрбиелеу, құқықтық тәрбие:

    Мектептегі тәрбие жұмысының маңызды бағыттарының бірі-патриоттық, азаматтық және құқықтық тәрбие. Патриоттық бағыттағы іс-шараларды ұйымдастыру және өткізу азаматтық ұстанымды қалыптастыруға ықпал етеді, өз еліне, оның тарихы мен дәстүрлеріне деген сүйіспеншілік пен құрмет сезімін тәрбиелейді. Осы бағыт бойынша 2022-2023 оқу жылында мынадай іс-шаралар өткізілді:

• • 2022 жылғы 1 қыркүйекте 1-9 сыныптарда "білімге ұмтылу, еңбекқорлық және патриотизм"атты бірыңғай сынып сағаты өткізілді

* Бүкіл оқу жылы "Ұлттық Рухани жаңғыру" бағдарламасын іске асыруға, 25 қазан - Қазақстан Республикасы күні, ҚР Тәуелсіздігі күні, 1 мамыр – Қазақстан халқының бірлігі күні, "бір шаңырақ астында" этнофестивалі, Кеңес әскерлерін Ауғанстаннан шығару, ҚР Мемлекеттік рәміздерінің 30 жылдығына дайындық пен мерекелеуге арналды.

Соғыс және еңбек ардагерлеріне құрмет көрсету мақсатында сәуірден мамырға дейін "Патриот" айлығы, Ұлы Жеңістің 78 жылдығын, Отан қорғаушылар күнін мерекелеу аясында іс-шаралар өткізілді:

• • "Ұлы Отан соғысының батырларына Даңқ" кітапханалық сабағы (5 сынып)

* ҰОС-да қаза тапқандарға арналған обелисктегі Митинг (гүл қою) (1-9 кл)

• • "Ұлы Отан соғысының Батырларына Даңқ" кітап көрмесі (1-9 сынып)

* "Отан туралы, батылдық туралы, даңқ туралы" көркем оқу сағаты (1-4 сынып)

* Сынып сағаты " біз ата-бабаларымыздыңвигігін есімізде сақтаймыз!"(1-9 сынып)

• • "Ер тағылымы "ества сабақтары (7-9 сынып)

* "7 мамыр-Отан Қорғаушылар Күні" Сынып сағаты

* Бірлік пен уақыттың рәміздері

* "Біз бүкіл ғаламшардағы бейбітшілік үшін" сурет байқауы (1-6 сынып) және т. б

* "Біздің ғарышкерлер" кітапхана көрмесі (1-9 кл)

* "Менің елімнің рәміздері "сурет байқаулары

* "Батырлар туылмайды, батырлар болады"суреттер байқауы

* "Ауғанстан күйдірген жандар" батылдық сағаты                                                                         

* Тумен – Тұғырлы, Елтаңбасы – Еңселі, Әнұраны-айбатты Қазақстан сынып сағаты (5-9 кл)

* "Ауғанстан – біздің жадымыз бен азабымыз" кітап сөресі және т. б.

Өткізілген барлық іс-шаралар патриоттық сезімдерді, Отанға деген сүйіспеншілікті қалыптастыруға, азаматтық және құқықтық білімді дамытуға, Ұлы Отан соғысы мен еңбек ардагерлерін еске алуға құрметпен қарауға, Отанымыз үшін мақтанышқа, жоғары сынып оқушыларының ел қорғаушылары қатарында қызмет етуге деген ұмтылысына бағытталған.

 

4. Рухани-адамгершілік, Көпмәдениетті және көркем-эстетикалық тәрбие:

Рухани-адамгершілік тәрбиенің басты міндеті-оқушылардың жұмысын жеке тұлғаның жеке қасиеттерін дамытатын қызықты, алуан түрлі шығармашылық қызметпен толықтыру. Бұл міндеттің негізгі нәтижесі-адамның адамгершілік жауапкершілігін дамыту, өзін-өзі жүзеге асыруға, өзін-өзі дамытуға және адамгершілікті жетілдіруге дайындық. Рухани-адамгершілік тәрбие бойынша жұмыс мектептен тыс жұмыстың жалпы жоспарына, сынып жетекшілерінің жоспарларына сәйкес жүргізілді, жетекші бағыттарға сүйене отырып, іс-шаралар өткізілді, жұмыстың әртүрлі формалары мен әдістері таңдалды.

* "Білімге ұмтылу, еңбекқорлық және патриотизм!"бірінші қоңырауға арналған; 2022 жылғы 1 қыркүйекте 1-9 сыныптарда" білімге ұмтылу, еңбекқорлық және патриотизм " тақырыбында бірыңғай сынып сағаты өткізілді

* Соңғы Қоңырау Мерекесі - 2023

* "Мемлекеттік тілде оқытатын 9-сынып түлектеріне аттестатты салтанатты түрде тапсыру" мерекесі

* "Мектепке жол" акциясы;

* "Жақсылық поштасы" - ашық хаттар, қарттарды құттықтау.

* Қарттар күніне арналған "Менің отбасым және қымбаттым" тақырыптық сынып сағаттары

* Қарттарға шеф-Тимур көмегі, құттықтаулар

Мұғалімдер күні:

* "Сізге деген сүйіспеншілікпен, "салтанатты желісі

* Тірі дәліз "Сізге құрмет пен мадақ...»

* "Тілектер ағашы"акциясы

* "Менің сүйікті мұғалімім"хэштегтері бар фото аймақ

* "Шын жүректен"мерекелік концерт

* "Барлық уақыттағы мұғалім мамандығы"сынып сағаты

      Рухани келісім күні:

* "Рухани келісім күні" кітап көрмесі

* Сынып сағаты "бейбітшілік пен махаббат сөздерімен рухани келісім", " Толерантты болу деген нені білдіреді?»

* "Толеранттылық-бейбітшілік пен келісімнің негізі" бейнеролигін қарау

     Халықаралық қыздар күні. "Қыз болашақ-ел болашағы" онкүндігі(2022 жылғы 4-11 қазан)

* "Отбасындағы әйелдің рөлі" сынып сағаты (1-9 сынып)

* "Қазақстандық қыздар мен қыздардың имиджі" дөңгелек үстелі (8-9 сынып)

* 8-9 сынып оқушыларымен қарым – қатынас, репродуктивті денсаулық және жыныстық гигиена, жыныстық жолмен берілетін аурулар, жасөспірімдік жүктілік мәселелері бойынша әңгімелесу (құпия оңай қол жетімді негізде)

* "Қыздардың болашағы – елдің болашағы" Флэш – мобы (5-9 сынып).

Күзгі бал:

* "Күзгі қиял" қолөнер көрмесі (шағын орталық, МАД, 1-4 сынып)

* "Күзгі пейзаж" фотобайқауы (5-9 сынып)

* "Ұлттық Рухани жаңғыру" Болашаққа бағдар " тақырыптық сынып сағаттары.

* "Қош келдің, Жаңа жыл" жаңа жылдық ертеңгіліктері.

* Сабақ - "қарым-қатынас шеберханасына саяхат" ойыны.

* "Ренішсіз қарым-қатынас"тренингі.

* "Сиқырлы карнавал" жаңа жылдық кеші

      Алғыс айту күніне арналған іс-шаралар циклі:

* "Алғыс айту күні" тақырыптық желісі.

* "Ризашылық шекараны білмейді" сынып сағаты

* "Алғыс білім" алғыс тақтасы

* Алғыс хат "Ұстаздарға рахмет!»

* "Жүректен жүрекке"Флэш - мобы

* "Алғыс Білім-ең асыл сөз!»

* "Алғыс бата ал" бейнеролигі Instagram-да жариялау

* "Алтын жүрек" челленджі Instagram-да орналастыру

       8 наурыз Халықаралық әйелдер күніне арналған іс-шаралар циклі:

• • "8 наурыз Халықаралық әйелдер күні" сынып сағаты (1-9 сынып)

* "Халықаралық әйелдер күні құтты болсын" бейне ашықхаты (7-9 сынып)

* "Әр күлімсіреудегі көктем" фотобайқауы (5-7 сынып)

* "8 наурыз күні" мерекелік ертеңгіліктер. (1-4 сынып)

* Түсті кеш (1-9 сынып)

* Балаларды қорғау күніне арналған іс-шаралар циклі

 Барлық іс-шаралар тұлғаның көркемдік, эстетикалық және адамгершілік қасиеттерін тәрбиелеуге, оқушылардың көркемдік іс-әрекеттегі қабілеттерін, дағдылары мен дағдыларын дамытуға, оларды мәдени құндылықтармен таныстыруға бағытталған.:

Өткен оқу жылында осы бағыт бойынша жұмыс өте жоғары ұйымдастырушылық және шығармашылық деңгейде жүзеге асырылды.

5.Ұлттық тәрбие:

Бұл бағыт оқуды жалпыадамзаттық және ұлттық құндылықтарға бағдарлауға көмектеседі, Қазақстан Республикасының ана және мемлекеттік тілдерін, қазақ халқының, этностары мен этникалық топтарының мәдениетін құрметтеуге тәрбиелейді.

Осы бағыт аясында келесі іс-шаралар өткізілді:

* "Егер адамдар дос болса-тілдер достасады" достық сабағы

* "Қазақстан халқының Тілдері күні" сынып сағаты

* "Мемлекеттік тіл-менің тілім!»

* ҚР Ұлттық валюта күніне арналған іс-шаралар

* "Абай-дана, Абай-дара" поэзия кеші

* "Менің Отанымның рәміздері!»

* "Ахмет Байтұрсынов – 150 жыл"сынып сағаты,

• • "Ұлт ұстазы – Ахмет Байтұрсынов" кітап көрмесі және эссе 8 сынып
• • "Ұлт ұстазымен үндесу"челленджі

* "Ахмет бизбен"викторинасы

* Мұқағали Мақатаевтың өлеңдері аудандық мәнерлеп оқу байқауына қатысу,

* "Салт дәстүр білгірлері" челленджі

* "Рок-тостик" жобасы (сахналау - бейнеролик)

Наурыз мейрамына арналған іс-шаралар циклі:

* "Бір шаңырақ астында" сынып сағаты.

* "Бір шаңырақ астында" этнофестивалі– (салт-дәстүрлер, музыкалық нөмірлер) (1-9кл)

* "Қара жорға" би флэш-мобы (1-9 кл)

"Туған өлкеңді сақта" өлеңдер байқауы

Мектеп тиісті деңгейде жүзеге асырылатын ұлттық тәрбиеге көп көңіл бөледі. Осы бағыт бойынша жұмыс жалғасатын болады.

6. Отбасылық тәрбие:

Мектептің отбасымен жұмысының келесі бағыттарын ажыратуға болады:

1. Білім беру қызметі.

А) отбасының білім беру қажеттіліктерін ескере отырып, оқу процесін Даралау (жеке жоспарлар бойынша жұмысты ұйымдастыру).

Б) баланы мектепке қабылдау кезінде және оны оқытудың жаңа сатыларына көшіру кезінде отбасын бейімдеу арқылы қолдау.

В) балалар мен ересектердің бірлескен бос уақытын ұйымдастыру.

Отбасылық тәрбие

Мақсаты: ата-аналарды ағарту, олардың психологиялық-педагогикалық құзыреттілігін және балаларды тәрбиелеу үшін жауапкершілігін арттыру, отбасылық өмірдің рухани-адамгершілік негіздерін ашу.

2021 жылдың қыркүйегінен бастап облыстық "Үндестік" жобасы басталды.

Мақсаты: қолайлы оқу – тәрбие өрісін құруға бағытталған әлеуметтік әріптестік қағидаттары мен шарттарында отбасы мен білім беру ұйымдарының жүйелі , кешенді, Үйлестірілген әлеуметтік – психологиялық – педагогикалық ұзақ мерзімді өзара іс-қимылын қамтамасыз ету.

Жобаны іске асыру шеңберінде мектепте мектеп пен отбасының өзара іс-қимылын үйлестіру жөніндегі кеңес құрылды, оның құрамына 7 адам кіреді. Мектептің жұмыс жоспары жасалды, 1-9 сынып жетекшілері мектеп негізінде жоспар құрды және жыл бойы жоспарлы жұмыс жүргізді шағын орталық, МАД, 1-9 сынып оқушыларының ата – аналары көптеген іс – шараларды өткізуге белсенді қатысты. Ата – аналардың сыныптық жиналыстары, жалпы мектептік ата-аналар жиналыстары, пән мұғалімдерімен ата-аналардың жеке консультациялары сәтті өткізілді. Осы жоба бойынша ата-аналардың бастамасымен "директор сағаты", "Әкімшілік қабылдау", педагогикалық консилиум, ата-аналар жиналыстары, дәрістер, әңгімелер, тренингтер, дөңгелек үстелдер, кофе монингтері өткізілді. Белсенді жұмыс мектептің Қамқоршылық кеңесінің және ата-аналар қауымы кіретін құқық бұзушылықтардың алдын алу жөніндегі Кеңестің отырыстарында жүргізілді. "Үндестік" жобасы бойынша өткізілген барлық іс-шаралар Instagram-да және мектеп сайтында орналастырылды.

Отбасы күнін мерекелеу аясында Қазақстанда келесі іс-шаралар өткізілді:

* "Менің Отаным – менің отбасым"сынып сағаты

* "Менің отбасым"сынып сағаты

* Халықаралық Отбасы күніне арналған оқушылардың ата-аналарымен кездесу

* "Бақытты ана – бақытты балалар"дәрісі

* Халықаралық Отбасы күніне арналған балалардың құқықтары мен мүдделерін қорғау жөніндегі дөңгелек үстел

* Оқушылардың, ата - аналардың және тәрбиешілердің қатысуымен Онлайн флэш-моб .

Сондай-ақ оқу жылы ішінде:

 Ата-аналар арасында "жасөспірімнің суицидтік мінез-құлқы"буклеттері дайындалып, таратылды.

"Отбасындағы қарым-қатынас"сауалнамасы өткізілді

 Агрессия деңгейін анықтауға арналған Диагностика

 Ата-аналар жиналысы " жоғары сынып оқушыларының кәсіби ниеттері мен кәсіби мүмкіндіктері. Мамандық таңдау мотивтері"

 Мама туралы өлеңдер байқауы"менімен сөйлес, мама"

"Отбасындағы мінез-құлық мәдениеті" дәрісханасын өткізу.

Ата-аналар мен білім алушылардың бірлескен қоғамдық маңызды қызметі мен бос уақытын ұйымдастыру бойынша бірқатар сыныптан тыс іс-шаралар өткізілді: Алтын күз мерекесі, жаңа жылдық мерекелер, 8 наурызға, 7 мамырға дейін суреттер байқауы, түрлі спорттық іс-шаралар және т.б. ата-аналар лагерьлерді, мерекелік ертеңгіліктерді, бітіру кештерін ұйымдастыруда сынып жетекшілерінің көмекшілері болып табылады. Ата-аналарға балаларды тәрбиелеу мәселелері бойынша педагогикалық ағарту ұйымдастырылды.

Жылына 2 рет "Қамқорлық" акциясы өткізіледі, көпбалалы отбасыларға қолдан келгенше көмек көрсету мақсатында қыркүйек айында "Мектепке жол" акциясы өткізілді, осы акция аясында көпбалалы отбасылардан шыққан оқушыларға киім, кеңсе тауарлары және аяқ киім түрінде көмек көрсетілді.

Осы бағытта атқарылған барлық жұмыстар қанағаттанарлық бағалауға лайық. Өткен жылы көп нәрсе жасалды, бірақ жұмыс істеу керек сұрақтар қалады-кейбір сыныптардағы ата-аналар жиналыстарына қатысу деңгейі әлі де төмен (Тесла О. И (4а, 6а сынып), бұл оқушылардың мінез-құлқына теріс әсер етеді, оқу үлгерімі, жалпы мектеп өміріне қызығушылықтың болмауы, дамуға құлықсыздық шығармашылық, физикалық, интеллектуалды. Барлық ата-аналар педагогикалық ұжыммен бірлесіп жұмыс істеудің маңыздылығын түсінбейді, кейбіреулері саналы түрде бала тәрбиесінен жалтарады, көбісі сырттан бақылаушылар болып қала береді (Тесла О.И.). Ата-аналарды тәрбие қызметін жоспарлауға белсенді түрде тарту, ата-аналармен жұмыс түрлерін әртараптандыру қажет.

Кемшіліктерді жеңудің мүмкін жолдары:

1. Ата-аналар жиналыстарын ұйымдастыруға және өткізуге көбірек көңіл бөліңіз.
2. Сынып жетекшілері ата-аналарды сабақтан тыс жұмыстарға қатысуға белсенді түрде тартады.
3. Еңбек, экономикалық және экологиялық тәрбие:

Еңбек, экономикалық және экологиялық тәрбие кәсіби өзін-өзі анықтауға саналы көзқарасты қалыптастырады, тұлғаның экономикалық ойлауы мен экологиялық мәдениетін дамытады. Жыл бойы 1-9 сыныптарға бекітілген кабинеттерде кезекшілік, 1-9 сынып оқушылары мен кезекші мұғалімдердің мектеп бойынша кезекшілігі жалғасты. Апта сайын жалпы мектепте мектеп бойынша кезекшілік қорытындысы шығарылып, тәртіпті бұзған оқушылар аталды. Сондай-ақ келесі іс-шаралар өткізілді:

"Табиғатты сақта – біздің ортақ үйіміз"кітаптар көрмесі

 Әңгіме"мұздағы мінез-құлық ережелері"

 Оқушылардың сыртқы келбетін, сыныптардың санитарлық жағдайын тексеру бойынша рейдтер

 Әңгіме "менің болашақ мамандығым".

"ҚР жоғары оқу орындары сұранысқа ие"сынып сағаты

 Сауалнама " сіз біздің аймақтың сұранысқа ие мамандықтарын білесіз бе?»

 Құстар күніне, Денсаулық күніне, Жер күніне арналған экологиялық акциялар.

"Бүкілқазақстандық ағаш отырғызу күні"акциясына қатысу. Алкогольді ішімдіктер мен темекі шегудің алдын алу. Дүниежүзілік темекісіз күн ("Темекісіз әлем" акциясы). 

"Жасыл мекен"Челленджіне қатысу

Бүкіл оқу жылы ішінде мектепте санитарлық тазалық айлығы аясында мектепке іргелес аумақты тазарту және сынып бөлмелерін тазарту бойынша "таза кабинет" операциясы жүргізілді.

Еңбек, экономикалық және экологиялық тәрбие кәсіби өзін-өзі анықтауға саналы көзқарасқа, экономикалық ойлауды дамытуға және тұлғаның экологиялық мәдениетіне бағытталған.

Біз еңбек, экономикалық және экологиялық білім беруді жүзеге асыру бойынша жұмысты тиімді деп санаймыз, бірақ жүйелілік жоқ. Келесі оқу жылында бұл қызметті жүйелеу және іс-шаралар санын көбейту қажет

8. Зияткерлік тәрбие, ақпараттық мәдениетті тәрбиелеу:

      Зияткерлік-танымдық қызметті дамыту, табиғи бейімділіктерді, шығармашылық қабілеттерін анықтау және дамыту, өзін-өзі байқауға және өзін-өзі тануға дайындығын қалыптастыру үшін мектепте келесі жұмыстар жүргізіледі: пәндік және тақырыптық үйірмелер, кітапханаға экскурсиялар өткізіледі, Оқушылар "Ақбота", "Орыс аюы" сияқты республикалық, облыстық және аудандық зияткерлік ойындар мен конкурстарға қатысады", "Кенгуру-Лингвист", "Кенгуру-Математик", "алтын жүн" және т.б., онда біздің оқушылар жүлделі орындарға ие болады. Оқу жылы ішінде келесі іс-шаралар өткізілді:

* "Миллионға сұрақ" интеллектуалды ойыны;

* "Қазақстан Ұлы ел" сырттай экскурсиясы (бейнефильмді қарау)

* Әлеуметтік желідегі "сүйікті кітабымен фотосурет" байқауы.желілер.

* "Интернетсіз күн" тақырыптық желісі

* Қазақстан қалалары туралы "СМИру жол бойынша"эсселер байқауы

* "Кәсіптер әлемі" тақырыптық желісі

* ЮИД аудандық слетіне қатысу

* "Үштілділік-болашақтың кепілі" дөңгелек үстелі

Осы бағыт бойынша жұмыс интеллектуалды-танымдық қызметті дамытуға, табиғи бейімділікті, шығармашылық қабілеттерін анықтауға және дамытуға, өзін-өзі бақылауға және өзін-өзі тануға дайындықты қалыптастыруға бағытталған.

Зияткерлік бағыт пен ақпараттық мәдениетті жүзеге асыру бойынша жұмыс, басқалар сияқты, оқу қызметімен тығыз байланысты. Қазіргі уақытта бұл бағыттағы жұмыс жүйелі болып табылады.

9.Көпмәдениетті және көркем-эстетикалық тәрбие:

 

Мінез-құлықтың жалпы мәдени дағдыларын қалыптастыру, тұлғаның өнердегі және шындықтағы эстетикалық объектілерді қабылдауға, игеруге, бағалауға дайындығын дамыту, мектепте көпмәдениетті орта құру мақсатында келесі іс-шаралар өткізілді:

* "Дені сау болу-сәнді" сурет байқауы (көрме)

* "Егер дені сау болғың келсе" фотоколлаждар байқауы (көрме)

* Жаңа жылдық плакаттар байқауы

* "Күзгі қиялдар"," Қысқы ертегі " қолөнер көрмелері

* "Қызықты мамандықтар әлемінде" суреттер байқауы

• • "Халықтар достығы" фестивалі

* "Біздің планета"сурет байқауы

* "Достық кемпірқосағы" ұлттық мәдениеттер фестивалі " презентация байқауы

* Халықаралық балаларды қорғау күнінде асфальтта балалар суреттерінің байқауы

            Бұл бағытта жұмыс жалғасады.

Осы бағыттағы жұмыс оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамытуға, олардың жеке дамуы мен әлеуметтенуіне ықпал етті. Оқушылардың мұндай іс-шараларға қызығушылық деңгейі жоғары, бұл оқушылардың көпмәдениетті қасиеттерінің қалыптасуының жақсы деңгейін бағалауға мүмкіндік береді, балалар толерантты, толерантты, оларда басқа мәдениеттегі адамдарға деген құрмет сезімі дамыған. Келесі жылы осы бағытта жұмысты жалғастыру қажет.

10. Дене тәрбиесі, салауатты өмір салты:

Білім алушылардың денсаулығын сақтау және нығайту үш бағыт бойынша жүзеге асырылды:

* алдын алу және сауықтыру-оқу күнінің басында жаттығу, оқу процесі кезінде дене шынықтыру жылыту, ыстық тамақтану, дене шынықтыру-сауықтыру жұмыстары;

* білім беру процесі-денсаулық сақтайтын білім беру технологияларын пайдалану, ұтымды кесте;

* ақпараттық – консультациялық жұмыс – салауатты өмір салтын насихаттауға және жаман әдеттердің алдын алуға бағытталған дәрістер, сынып сағаттары, ата-аналар жиналыстары, сыныптан тыс іс-шаралар, спорттық жарыстар, спорт секцияларының жұмысы, мектепішілік жарыстар, санитарлық-гигиеналық нормалар мен ережелерді сақтау.

Оқу жылында волейбол, баскетбол, футбол, үстел теннисі, шахмат және жеңіл атлетика секциялары жұмыс істеді. Сабақ барысында балалар дербес дағдыларға ие болды, физикалық қасиеттерін дамытты, спорттық деңгейлерін арттырды. Біздің мектептің білім алушылары аудандық жарыстарда тұрақты қатысуы мен жоғары дайындық деңгейін көрсетеді: күзгі кросс, сондай-ақ біздің оқушылар аймақтық жарыстарда табысты (ұлдар футболдан 1 орын және баскетболдан 2 орын, шаңғыдан 1 және 2 орын алды ). Оқу жылы ішінде сынып жетекшілері

оқушылармен әңгімелесулер, сынып сағаттары, Денсаулық сабақтары, салауатты өмір салтын қалыптастыруға бағытталған іс-шаралар, сыныптың ТЖ жоспарларына, мектеп жоспарына және ҚБ ұсынымдарына сәйкес, мысалы:

* ТЖ, ЖҚЕ, өрт қауіпсіздігі, үйдегі және мектептегі ҚТ туралы әңгімелер циклі

* Денсаулық Күні, "Денсаулық фестивалі", "Алтын күз" аудандық күзгі кроссқа қатысу, Президенттік марафонға қатысу

* Дүниежүзілік темекі шегуден бас тарту күніне арналған " Жоқ! Дұрыс таңдау жасаңыз!»

* "Темекі шегуге тыйым салу туралы" Нұсқаулық

* "Біз салауатты өмір салтын қолдаймыз!»

* "Денсаулық жалғыз асыл тас" сынып сағаты.

* "Дұрыс тамақтану –өмірдің негізі"тақырыптық желісі.

* Тақырыптық жиын демалыс қауіпсіздігі ережелері (күз, қыс , көктем және жаз)

* Қысқы іс-шаралар мен каникул кезінде ҚТ бойынша нұсқама өткізу

* ЖРВИ және тұмаудың алдын алу

* "Оқушылардың жарақаттануы" тақырыптық желісі

* Дәрігердің орта мектеп оқушыларымен жыныстық тәрбие туралы әңгімесі

• • Наурыз мерекесіне арналған жарыстарға қатысу.

* Жазғы демалыс кезінде туберкулезге нұсқау беру.

* Балаларды қорғау күніндегі Көңілді старттар және т. б.

Жоғарыда айтылғандардың барлығын талдай отырып, жұмыс білім алушылардың СӨС қажеттілігін қалыптастыруға, темекі шегудің алдын алуға, мектеп пен сыныптарда есірткіге қарсы және алкогольге қарсы насихаттауға бағытталған деп қорытынды жасауға болады.

Жалғастыру керек:

- оқыту мен тәрбиелеу процесіне Денсаулық сақтау технологияларын жүйелі енгізу;

-білім алушыларды спорттық-бұқаралық, сауықтыру жұмыстарымен қамту пайызын арттыру.

11. Қосымша білім:

Тәрбие жұмысында, білім алушылардың шығармашылық және жеке қабілеттерін дамытуда сабақтан тыс жұмыстар үлкен көмек көрсетеді. Үйірмелер мен секцияларды ұйымдастырудың басты мақсаты-оқушының әлеуметтік, моральдық тұрақты, шығармашылық тұлғасын қалыптастыруға және оны сауықтыруға бағытталған білім алушылардың пайдалы жұмыспен қамтылуын қамтамасыз ететін тұтас білім беру жүйесін құру. Сабақтан тыс уақыт оқушылардың денсаулығын сақтауға, білім алушылардың да, педагогтардың да өзін-өзі тәрбиелеуіне және дамуына бағытталған, оқушылардың мүдделерін ескере отырып, олардың жұмыспен қамтылуын қамтамасыз етуге, сондай-ақ ұжымдық және жеке тақырыптық ғылыми-зерттеу және шығармашылық жобаларды іске асыруға қатысу арқылы балалардың шығармашылық әлеуетін дамытуға бағытталған.

Мектепте барлығы 52 оқушы оқиды, оның ішінде: үйірмелерге, секцияларға қатысады (бала бір рет есептеледі) – 52 (100 %). Мектеп үйірмелерінің саны (барлығы) - 3, секциялар-6. Барлық қосымша білім беру жүйесі келесі бағыттар бойынша жұмыс істейді:

№ р/н	Үйірме/секция бағыты	Сынып	Оқушылар саны	Жетекшінің ТАӘ
1	Домбра «Әсем саз»	4 -7	10	Муканова Ж.Т.
2	Танцевальный  «Азбука танца»	1 -5	12	Тлеубаева Ж.Т.
3	«Мастерки»	1 - 3	10	Тулегенова Д.Б.
4	Волейбол	7- 9	20	Хамзин К.К., Нурпиисов Е.К.
5	Баскетбол	7 – 9	12	Хамзин К.К., Нурпиисов Е.К.
6	Футбол	5 – 9	20	Хамзин К.К., Нурпиисов Е.К.
7	Шахматы	3 - 4	14	Хамзин К.К.
8	Лёгкая атлетика	1 – 4	12	Нурпиисов Е.К.
9	Настольный теннис	5 – 6	10	Хамзин К.К.

 

Үйірмелер жұмысының нәтижесі:

1. Көркемдік-эстетикалық цикл үйірмелерінің шығармашылық есебі (жұмыс бейіні бойынша аудандық конкурстарға қатысу, есепті көрмелер, концерттер және т. б. дайындау және өткізу);
2. Пәндік үйірме оқушыларының олимпиадаларға, оқушылардың ғылыми жұмыстарының конкурстарына және т. б. қатысуы.;
3. Спорт секцияларына қатысатын оқушылардың мектеп және аудандық спорт жарыстарына қатысуы.

Қорытынды: келесі жылы үйірмелер санын көбейту қажет, өйткені қосымша білім беру жүйесі мектептің жалпы тәрбие жұмысында маңызды орын алады. Келесі жылы осы бағытта жұмысты жалғастыру қажет.

12. Оқушының қарым-қатынасы және бос уақыты:

Тәрбие жұмысының жүйесі оқушылар әрдайым сыныптан тыс жұмыстарға қатысып, бос уақыттарын белсенді өткізетіндей етіп құрылған, бұл әр баланың жеке басының жан-жақты дамуына ықпал етеді. Мектепте оқушылардың өзін-өзі басқару органдарының (мектеп Парламенті) жұмысы жалғасты. Оның құрамына сынып жиналыстарында таңдалған 5-тен 9-сыныпқа дейінгі сынып ұжымдарының өкілдері кірді. Кеңесті құрамдағы көшбасшылық топ басқарды: Қазбеков Ерсал, Жумагалиева А, Муззагужинова К, Амангелдинов Е. және т. б.

Мектептегі өзін-өзі басқарудың негізгі мақсаттары мен міндеттері:

- бірыңғай жалпымектептік ұжымды қалыптастыру арқылы тәрбие жүйесін қалыптастыру;

- мектептің қоғамдық өміріне қатысу арқылы жеке тұлғаны жалпымектептік құндылықтарға баулу, жеке тұлғаны әлеуметтік нормаларды меңгеру;

- қызмет бағыттары мен түрлерінің кең таңдауын ұсыну арқылы әр адамның өзін-өзі көрсетуі, өзін-өзі растауы және іске асыруы үшін жағдай жасау;

- шығармашылықты, бастаманы дамыту, оқушылардың белсенді өзгерген азаматтық ұстанымын қалыптастыру;

- бір-біріне, мектепке, кішіге қамқорлық қарым-қатынасын дамыту үшін жағдай жасау, балалар мен ересектердің өзара сыйластығы.

Оқушылар кеңесінің отырыстары айына бір рет өткізілді. Отырыстарда іс-шараларды дайындау және өткізу жоспары, жалпы мектептік түйінді істерді талдау талқыланды, тоқсан бойынша сыныптардың қоғамдық белсенділігі рейтингінің қорытындысы шығарылды. Оқушылар кеңесі өткізген ірі істер:

- Өзін-өзі басқару күні (Мұғалімдер күні);

- Жаңа Жыл;

-қорғаныс-бұқаралық және әскери-патриоттық жұмыс айлығы шеңберіндегі іс-шаралар;

- Отан қорғаушылар күні;

- 8 наурыз және т. б.

Сыныптарда жүргізілген тәрбие жұмысының нәтижелері бойынша сауалнаманы талдау оқушылардың өзін-өзі басқару қызметін қанағаттанарлық бағалайтынын көрсетті. Әр сыныпта сынып және мектеп бойынша кезекшілікті ұйымдастыратын, сынып жетекшісіне сыныптан тыс іс-шараларды өткізуге, мектеп мерекелерін ұйымдастыруға көмектесетін сынып активі таңдалады.

Сондай-ақ, сыныптарда оқушылардың өзін-өзі басқаруы көбінесе формальды сипатта болатындығын, осы бағыттағы жұмысқа ерекше назар аудару керектігін атап өткен жөн. Активтің оқуын ұйымдастырып, келесі оқу жылында активтің планер жүйесін енгізу қажет. Мектеп бойынша кезекшілік жүйесі пысықтауды талап етеді. Мектеп бойынша кезекшілік қорытындысы бойынша үздік сыныпқа ерекше көтермелеу қажет.

Жазғы кезеңде мектеп жанында мектеп жанындағы лагерь жұмыс істейді, оған 1-6 сынып оқушылары қатысады. Биылғы жылы алаңның жұмысы 5-23 маусым аралығында жоспарланған. Блоктар бойынша "Балалар игілігі үшін" республикалық акциясының ұсынымдары бойынша жұмыс жоспары жасалды. Мектеп жанындағы лагерь жұмысының негізгі мазмұны танымдық сипаттағы экологиялық, өлкетану, спорттық, еңбек қызметі болып табылады. Мектеп жанындағы алаң қызметінің нәтижесі:

* Өткен жылдар деңгейінде ұйымдастырылған Еңбек және демалыс түрлерімен қамтылған оқушылар санын сақтау.

* Балалардың жазғы кезеңде құқық бұзушылық жасау мүмкіндігін барынша азайту. * Балалардың өмірі мен денсаулығының қауіпсіздігін қамтамасыз ету; балалардың жол-көлік жарақаты жағдайларының болмауы.

13.Аудандық, өңірлік іс-шараларға, акцияларға қатысу мониторингі:

Мектептің "имиджін" қалыптастыру, тәжірибе алмасу, мектеп оқушыларының жоғары деңгейге шығуы үшін мектептен тыс конкурстарға қатысу ерекше маңызға ие. Осы байқауларға қатысатын балалар жаңа дағдылар мен дағдыларды игеріп, мектептен тыс жерлерде өз таланттарын көрсетуге мүмкіндік алады, бұл көбінесе олардың одан әрі шығармашылық өсуіне оң әсер етеді.

Оқушылардың жетістіктері

Қостанай облысы әкімдігі білім басқармасының "Жітіқара ауданының білім бөлімінің Степной  жалпы білім беретін мектебі" КММ 2022-2023 оқу жылы

№	Оқушының тегі, аты, сыныбы	Конкурс (аудандық деңгей)	Жүлделі орын	Жетекшісі
11	Мурзагужинова Камила – 5 сынып	«Ыбырай Алтынсарин оқулары» өлеңдерді жатқа оқу	3	Охан Зура
2	Сапаргалиев Аян – 9 сынып	«Ыбырай Алтынсарин оқулары» өлеңдерді жатқа оқу	3	Охан Зура
3	Алтынбеков Алиби – 9сынып	«Ыбырай Алтынсарин оқулары»өлеңдерді жатқа оқу	3	Охан Зура
4	Конысбай Нурислам – 9 сынып	«Ыбырай Алтынсарин оқулары»өлеңдерді жатқа оқу	3	Охан Зура
5	Сапаргалиев Аян – 9 сынып	«Абай оқулары-2023» (Ұлылар әлемі эссе  жазу) Конкурс эссе	3	Охан Зура
6	Қонысбай Нұрислам  - 9 сынып	«Абай оқулары-2023» Конкурс испонения своих стихотворений	2	Охан Зура
7	Тобылбаева Алина – 9 сынып	«Абай оқулары-2023» (Абайдың қара сөздері)	1	Охан Зура
8	Сапаргалиев Аян – 9сынып	«Ғасыр ғұламасы»эссе	1	Охан Зура
9	Сапаргалиев Аян – 9 сынып	Ғылыми жобалар. Секция: Қазақ тілі және әдебиеті	2	Охан Зура
10	Қонысбай Нұрислам - 9 сынып Тобылбаева Алина – 9 сынып Жумагалиева Алма – 5 сынып Мурзагужинова Камила  - 5 сынып Драмстудия «Балдаурен	Конкурс драмстудий «Сахнаның сиқырлы әлемі»	3	Охан Зура
11	Ахмет Нурасыл – 7 сынып	«Абай оқулары-2023» Конкурс чтецов	3	Искеева А.И.
12	Ахмет Нұрасыл -7 сынып	«Мұхтар мұрасы»аудандық сырттай бейнеоқылым.	1	Искеева А.И.
13	Логинов Руслан – 8сынып	«Абай оқулары-2023» Абайдың ақын шәкірттерінің шығармалары	3	Искеева А.И.
14	Мурзагужинова Гульден – 8 сынып	Қазақ тілі мен әдебиеті бойынша қашықтық олимпиадасы.2-орын,диплом	2	Искеева А.И.
15	Ұлдар командасы	Футзал	1	Хамзин К.К,  Нурпиисов Е.К.
16	Казбеков Ерсал	Баскетбол  «Алтын доп»	2	Хамзин К.К,  Нурпиисов Е.К.
17	Казбеков Ерсал	Тогвзкумалак	3	Хамзин К.К,  Нурпиисов Е.К.
18	Казбеков Ерсал	Шашки	2	Хамзин К.К.
19	Шортымбаев Диас	Лыжные гонки	1	Хамзин К.К.
№	Оқкшының аты-жөні	Байқау (областық деңгей)	Жүлделі орыны	Жетекшісі
20	Қонысбай Нұрислам - 9 сынып	«Кітап-асын қазына»	3	Охан Зура
21	Логинов Руслан  -  8 сынып	«Мен тәуелсіз елдің ұрпағымын» эссе	3	Охан Зура
22	Сапаргалиев Аян -   9 сынып	«Кітап -  асыл қазына »	2	Охан Зура
23	Ауесхан Қасымжомарт – 9 сынып	«Кітап -  асыл қазына »	2	Охан Зура
24	Конысбай Нурислам – 9 сынып	«Кітап -  асыл қазына »	2	Охан Зура
25	Ауесхан Дамир – 7 сынып	«Кітап -  асыл қазына »	1	Искеева А.И.
26	Алшынбаева Акмарал -  8 сынып	А.Байтұрсыновтың туғанына 150-жыл  толуына орай ақынның шығармашылығына арналған «Ұлы мұра»атты марафон аясында қашықтық олимпиада	1	Искеева А.И.
27	Ванзонок Ярослов  - . 8 сынып	«Тілдер күніне орай 8 сынып оқушыларына арналған қазақ тілінен қашықтық олимпиада»,	3	Искеева А.И.
28	Ахмет Нурасыл - 7 сынып	«Ыбырай Алтынсарин оқулары»,	3	Искеева А.И.
29	Ауесхан Дамир -  7 сынып	«Кітап-асыл қазына» Қостанай дарыны	1	Исмагулова Р.Б.
30	Каткеев Данияр – 7 сынып	«Кітап-асыл қазына» Қостанай дарыны	2	Исмагулова Р.Б.
31	Тобылбаева Алина – 9 сынып	«Кітап-асыл қазына» Қостанай дарыны	2	Исмагулова Р.Б.
32	Раскина Валерия – 8 сынып	«Кітап-асыл қазына» Қостанай дарыны	3	Исмагулова Р.Б.
33	Казбеков Ерсал – 9 сынып	«Кітап-асыл қазына» Қостанай дарыны	3	Исмагулова Р.Б.
34	Алшынбаева Акмарал – 8 сынып	«Кітап-асыл қазына» Қостанай дарыны	3	Исмагулова Р.Б.
35	Кононенко Регина – 8 сынып	«Кітап-асыл қазына» Қостанай дарыны	3	Исмагулова Р.Б.
36	Янцен Станислав – 7 сынып Тобылбаева Амина – 9 сынып Ванзонок Ярослав – 8 сынып	«Қазақстан халықтарының дәстүрлері» - видеоролик	2	Исмагулова Р.Б..     Малдыбаева А.Т., Хамзина Ж.Ж.
37	Раскина Валерия – 8 сынып	Викторина на знание биографии и творчества М.Ауезова	3	Исмагулова Р.Б.
38	Алшынбаев Жанат – 6 сынып	Полиглот	3	Байжанова Г.К., Исмагулова Р.Б.,   Охан Зура
39	Кононенко Регина	Қазақстан халықтарының Тілдер күніне орай 8 сынып оқушыларына арналған қазақ тілінен қашықтық олимпиада	2	Искеева А.И.

 

14. Санын азайту бойынша профилактикалық жұмыс

 құқық бұзушылықтар мен қылмыстар

мектепте мектеп әкімшілігі, сынып жетекшілері, әлеуметтік педагог, психолог деңгейінде жүргізіледі.

Оқу жылының басында мектептің оқушылар ұжымына мониторинг жүргізілді, оның барысында отбасылардың материалдық өмір сүру деңгейін анықтау, контингент диагностикасы үшін белгілі бір мәртебелік санаттар бойынша білім алушылардың тізімдері жасалды. Деректер мектеп құжаттамасын зерделеу, сынып ұжымдарының әлеуметтік паспорттарын жасау, ата-аналармен, білім алушылармен тестілеу, сауалнама, сауалнама арқылы әңгімелесу арқылы алынды. Барлық жұмыстың нәтижесінде мектептің әлеуметтік төлқұжаты жасалды.

Осы жұмыс негізінде мектептің отбасылары мен білім алушыларының келесі шеңбері анықталды:

	Оқу жылының басында	Оқу жылының соңына
Барлық білім алушылар	54	52
Қамқоршылар	-	-
Көп балалы отбасылар (оларда балалар бар)	6 (18)	6 (18)
Қолайсыз отбасылар	-	-
Толық емес (оларда балалар бар)	6 (12)	5 (10)
Аз қамтылғандар	9 (19)	3 (7+1 Воропай Б.)
Әлеуметтік қауіпті жағдайдағы кәмелетке толмағандар	-	-
Мүгедек балалар	2	2
Есепте тұрған:
МІБ	-	-
ГЮП	-	-

Негізгі профилактикалық бағыттар бойынша оқу жылы ішінде белгілі бір жұмыстар атқарылды. Әр түрлі есептерде оқушылар жоқ. 

Оқу жылы ішінде мектепте профилактикалық жұмыс жүргізілді және қадағалаусыз және құқық бұзушылықтың алдын алу жүйесінің органдарымен және мекемелерімен ынтымақтастық ұйымдастырылды, сондай-ақ қаңғыбастық пен қадағалаусыз қалудың алдын алу үшін мектеп оқушыларының сабаққа қатысуына бақылау жүргізіледі. Осы мақсатта:

- пән мұғалімдері сынып жетекшісін, әлеуметтік педагогты, мектеп әкімшілігін оқушылардың сабаққа қатыспауы туралы хабардар етеді;

- сынып жетекшілері сынып журналындағы сабақтарды өткізіп жіберу беттерін толтырады;

Мектепте себепсіз жүйелі рұқсаттамалары бар білім алушылар жоқ. 

Әлеуметтік педагог, сынып жетекшілері ЖБУ актісін жасаумен рейдтер ұйымдастырады.

Жұмыста оң нәтижелерге қол жеткізу барлық білім беру және тәрбие субъектілері: білім алушылар, педагогтар және ата-аналар тартылған жағдайда ғана мүмкін болады. 2022-2023 оқу жылында мектепте ата-аналармен/заңды өкілдермен жұмыс жүргізілді, профилактикалық жұмыстың дәстүрлі, бірақ ең тиімді түрлері қолданылды:

- мектеп әкімшілігімен, әлеуметтік педагогпен бірге сынып жетекшілерінің ата-аналарымен жеке әңгімелесу;

- Тақырыптық ата-аналар жиналысы, кеңес беру сағаттары.

   Өткізілетін іс – шаралардың мақсаты-ата-аналардың педагогикалық мәдениетін, олардың отбасылық тәрбиедегі психологиялық-педагогикалық құзыреттілігін арттыру, балаларды тәрбиелеуге отбасы мен мектептің бірыңғай тәсілдерін әзірлеу. Бірақ бұл мәселеде мектеп шамадан тыс қорғаншылық, ата-аналардың балалардың барлық қажеттіліктерін қанағаттандыруға және алаңдаушылық пен күш-жігерден қорғауға деген ұмтылысы, оқу мен мінез-құлықты жеткіліксіз бақылау сияқты мәселеге тап болады.

Білім алушылардың әлеуметтік құқықтары мен кепілдіктерін қамтамасыз ету.

Негізгі жұмыс білім алушылардың қызығушылықтары мен қажеттіліктерін, қиындықтар мен проблемаларды, мінез-құлқындағы ауытқуларды, әлеуметтік қорғалу деңгейін және әлеуметтік ортаға бейімделуді анықтауға бағытталған.

Бала құқықтарын әлеуметтік-педагогикалық қорғау жұмыстың мынадай нысандарында көрініс тапты: әлеуметтік қорғауға мұқтаж білім алушыларды анықтау және қолдау (көп балалы және аз қамтылған отбасылардан шыққан балалар, мүгедек балалар).

Педагогикалық ұжыммен өзара іс-қимыл бойынша жұмыс.

Жыл бойы сынып жетекшілері мен пән мұғалімдеріне келесі мәселелер бойынша көмек көрсету бойынша жұмыс жүргізілді:

1. сыныптың әлеуметтік паспортын жасау;
2. диагностикалық іс-шаралар мен тестілеуді өткізу;

Сынып жетекшілеріне, педагог қызметкерлерге Отбасы құқығы, қашу мен қаңғыбастықтың алдын алу, жаман әдеттердің алдын алу, ата-аналар мен балалар арасындағы қарым-қатынасты қалыптастыру мәселелері бойынша консультациялар өткізілді.

Бала құқықтарының алдын алу және қорғау кеңесінің жұмысы.

 

Мектепте күрделі әлеуметтік, отбасылық, педагогикалық және өзге де жағдайларға тап болған балаларға, жасөспірімдерге және (немесе) олардың отбасыларына уақтылы және білікті көмек көрсету мақсатында алдын алу кеңесі жұмыс істейді.

Алдын алу Кеңесінің отырыстарына әрдайым кеңес мүшелері, ата-аналар, сынып жетекшілері қатысады, олар өз сөздерінде тәрбиелік профилактикалық жұмыстың негізгі бағыттарын көрсетеді.

Мектептің егжей-тегжейлі әлеуметтік паспорты жасалды, ерекше назар аударуды қажет ететін отбасылармен әлеуметтік, психологиялық - педагогикалық көмек көрсету-кеңес беру жұмыстары жүргізілуде.

Алдын алу Кеңесінің мүшелері үйірмелерде, спорт секцияларында білім алушылардың жұмыспен қамтылуын бақылауды жүзеге асырады. Алдын алу Кеңесі бос уақытты ұйымдастыруға ерекше назар аударады.

Әлеуметтік мінез-құлқы бар білім алушылардың (МББМ және ЖББМ есебінде тұрған) үйірме сабақтарына қатысуын бақылауды жүзеге асыру кезінде олардың бос уақытын жұмыспен қамтуы мыналар анықталды: ЖББМ есебінде тұрған 52 білім алушының ішінен жоқ, бұл 100% -. құрайды.

Профилактика Кеңесінің шешімдері мен ұсынымдары педагогикалық ұжымның қадағалаусыз қалудың алдын алу, мектеп оқушыларының құқықтарын қорғау мәселелері бойынша құқық бұзушылықтар жұмысын ұйымдастыруда негіз болып табылады.

Жасөспірімдермен жұмыста профилактикалық жұмыстың әртүрлі нысандары мен әдістері қолданылады: жеке әңгімелер жүргізу, топтық әңгімелер жүргізу, білім алушылармен, олардың ата-аналарымен кеңесу, профилактикалық акциялар, тренингтер, мектепішілік есепте тұрған білім алушылардың тұрғын үй-тұрмыстық жағдайларына тексеру жүргізу. Кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықтың алдын алудың мектеп бағдарламалары аясында тәрбиелік сипаттағы түрлі іс-шаралар өткізіледі.

Оқушылардың білім деңгейі:

Мектептің тәрбие жұмысының нәтижесі білім алушылардың тәрбие деңгейінің көрсеткіштері болып табылады. Оқу-жаттығу сабақтарын бағалау кезінде сынып жетекшілері оқушылардың сыныптастарының, ата-аналарының, мұғалімдерінің оқу ақысын бағалауды білдіретін әдістемені қолданады. Атқарылған жұмыстың нәтижелері бойынша әрбір білім алушының, жалпы мектептің АТС анықталды.

Қорытынды:

1-4 сыныптар:

Оқушылардың тәрбие деңгейін зерделеуді бақылау бастауыш сыныптарда

Оқушылардың 55 % - высокий (10 оқушы) жоғары білім деңгейі бар,

33% (6 оқу) – жақсы деңгей,

12% (2 уч.) – орташа деңгей – төмен деңгей-0% (- уч.)

Барлық бастауыш сыныптардағы тәрбиенің орташа деңгейі-4.5, бұл жақсы деңгейге сәйкес келеді. Оқушылардың көпшілігі табиғатқа, мектепке қатысты жоғары білім деңгейіне ие, оқушылардың еңбекқорлық деңгейі жеткіліксіз.

 

5-9 сыныптар:

- тәрбиенің жоғары деңгейі-47% (16 оқушы)

- жақсы деңгей-34% (10 оқушы)

– орташа деңгей-19 % (8 оқушы.)

– төмен деңгей-0% (- оқушы)

Тәрбие деңгейін диагностикалау нәтижелері бойынша оқушылардың тәрбиесінің жоғары деңгейінің оң динамикасы байқалады:

* Орта және жоғары буын оқушыларында оң өзін-өзі бағалау басым болады;

* оқушылар өздерінің қабілеттері мен мүмкіндіктеріне сенімді, басым көпшілігі мектеп ұжымында өздерін жайлы сезінеді;

* оқушылардың тәрбиесі өте жоғары деңгейде;

* оқушылардың көпшілігі мектепке барғысы келеді, мұғалімдерді жақсы көреді. Көбісі мектептің қоғамдық өміріне охотыласпен оқиды және белсенді қатысады.

Тәрбиесі төмен оқушылар жоқ.

Келесі оқу жылына мектептегі тәрбие жұмысының қорытындылары мен міндеттері туралы жалпы тұжырымдар

 

 

Мектепте қалыптасқан тәрбие жұмысын талдай отырып, оның компоненттерін атап өткен жөн:

- мектеп пен сыныптардағы дәстүрлі істер мен іс-шаралар кешені;

- оқушыларға  муниципалдық, аймақтық және федералды деңгейдегі іс-шараларға қосу.

Жалпы, 2022-2023 оқу жылындағы тәрбие жұмысының міндеттерін шешілген деп санауға болады, мақсаттар - қол жеткізілді. Педагогикалық ұжым өзінің функционалдық міндеттерін сауатты және тиімді орындады. Барлығы бекітілген жоспарлар бойынша жұмыс істеді, олар оқушылардың жас ерекшеліктерін және олардың қызығушылықтарын ескере отырып, әр түрлі қызмет түрлерін қолдана отырып жасалды. Сынып ұжымдарының алдына қойылған міндеттер мектеп жұмысының бағытына сәйкес келді және тәрбиелік қажеттіліктерден туындады. Қойылған міндеттерді іске асыру жоспарлы тәрбие жұмысы арқылы жүзеге асырылды.

- тәрбие іс-шараларын ұйымдастыру және өткізу білім алушылардың мүдделеріне, зияткерлік және дене мүмкіндіктеріне сүйене отырып жүзеге асырылды, бұл іс-шаралардың жаппай болуын қамтамасыз ете отырып, тұлғаға бағытталған тәсілді іске асыруды қамтамасыз етті;

- тәрбие жұмысының барлық аспектілері білім алушыларға өздерінің шығармашылық қабілеттерін жарқын және ерекше көрсетуге мүмкіндік берді;

- мектептің тәрбие жұмысы білім алушылардың денсаулығын сақтау және нығайту қағидаттарына негізделді.

Аудандық, облыстық, республикалық және халықаралық деңгейдегі түрлі конкурстарға қатысу мониторингі жүргізілді.

Ұсыныстар:

 

1. Мектептің тәрбие жүйесінің барлық бағыттары бойынша жұмысты жалғастыру.
2. Сынып жетекшілеріне 2023-2024 оқу жылына арналған жұмыс жоспарын ойластыру және мектептің тәрбие жүйесінің бағыттары бойынша жұмысты күшейту.
3. Білім алушылардың ата-аналарының (заңды өкілдерінің) педагогикалық мәдениетін арттыру.
4. Тәрбие процесіне заманауи технологияларды, интерактивті нысандар мен әдістерді игеру және енгізу жөніндегі жұмысты жалғастыру.
5. Пән мұғалімдерінің оқушыларды олимпиадаларға, ғылыми жобаларға, конкурстарға дайындау бойынша жұмысын жетілдіру, сондай-ақ балалардың әртүрлі деңгейдегі конкурстарға, фестивальдерге қатысуын жандандыру; үйірмелер, секциялар басшыларына қабілетті оқушыларды анықтау.